Amor vincit omnia - het
vriendenboek van Wilhelmina de
Beaufort
In oktober 1895 legde Wilhelmina de Beaufort
te Warnsveld een vriendenalbum aan, eigenlijk
meer een vriendinnenalbum (liber amicarum),
omdat de scribenten vooral vriendinnen van
de kostschool en familieleden waren. Het al
bum was in een fraaie leren band gestoken van
staand formaat, met pagina’s goud op snee, met
een metalen letter B (Beaufort) op de leren om
slag en een los inliggend vloeiblad. Het is een
Kennelijk ging het manuscript al op de kost
school rond, maar was Jo Kip] vergeten het
te sturen aan haar nicht Wilhelmina aan wie
het verhaal was opgedragen. Vandaar wellicht
dat ze het begin van het briefje in de derde per
soon stelde. Ze schreef ook over haar “jongste
roman” Jonkvrouw Rhétia, maar een eerder ma
nuscript van een andere roman is (nog) niet aan
getroffen. Met het “arme kind” dat moet werken
als een Turk, wordt bedoeld dat iemand, Frauck
waarschijnlijk, een (onbekende) krachtsinspan
ning moet gaan leveren.11
Wilhelmina, Mien in de wandeling, werd op
13 juli 1878 te Spa geboren als dochter van Cor
nelia Maria van Asch van Wijck en Johannes Ber
nardus de Beaufort. Ze trouwde op 18 juli 1901 (ze
was toen 23 jaar) te Woudenberg met de 29-ja-
rige Assueer Jacob Schimmelpenninck van der
Oye.12 Ze overleed op 17 februari 1957 op Hofstet
ten te Ellecom, ze werd 78 jaar.
“Lieve Mien! Na een fameuse brandbrief
over mijn nalatigheid te hebben gekregen
van de schrijfster (J Bès [haar zus Frauck?])
stuur ik je hierbij Jonkvrouwe Rhétia. De
jongste roman der talentvolle schrijfster
doet onder sommigen de rondte op school.
Op het oogenblik zit ik in den tuin, lieve[r]
would-be tuin. Een microscopisch poesje
zit op het tafeltje voor mij met al zijn ver
stand (als hij dit heeft) te kijken. Nu adieu,
lieve Pa[?]. Complimenten van Tante. Het
arme kind moet gaan werken als een Turk.
Met een zoen. Je je liefh[ebbende] Kip.”
luxe uitgegeven band, zoals Jo ook haar manu
script van Jonkvrouwe Rhétia heeft laten inbin
den. Waarschijnlijk heeft Mien het album aan
gelegd ter gelegenheid van haar vertrek in 1895
naar de meisjeskostschool Welgelegen van de
beide zusters De Puy, die dan ook in november
van dat jaar in het album schrijven. Waar de rage
om onder studenten een album te houden aan
het begin van de negentiende eeuw even snel
verdween als zij was opgekomen, beleefde het fe
nomeen tegen het eind van de eeuw een revival,
die grotendeels op het conto van jongedames en
meisjes van middelbare-schoolleeftijd geschre
ven kan worden.13 De ontwikkeling ging van het
universitaire milieu naar het burgerlijke, maar
met dit verschil dat de vrouwen het album aan
hun eigen smaak aanpasten.
Dat is ook te zien in het album van de toen ze
ventienjarige Wilhelmina; door de tekeningen
en ingeplakte bloemblaadjes krijgt haar album
meer de vorm van een poëziealbum. Bijna alle
overgeschreven gedichten en fragmenten zijn
ontleend aan het werk van dichters, maar ont
stijgen het kinder- en tienerniveau en dus het
106 ZUTPHEN
2022 4
Wilhelmina Cornelia (Mien) de Beaufort om
streeks 1895 (Foto Potterat, Montreux).
