n
/TV
Waar slaan die Arma Christi op?
Daar zijn mannen, al of niet met een aureool, en
sluitstenen. De betekenis ervan gaat terug op
een passage uit de bijbel, een brief van Paulus.
Daarin stelt Paulus dat de gemeenschap van ge
lovigen als een gebouw is, gebouwd op het fun
dament van de apostelen en profeten, met Jezus
zelf als hoeksteen.2
Het begrip Messias houdt een verband in tus
sen het Oude Testament, de geschiedenis van de
Israëlieten waarin de Messias wordt aangekon-
digd, en het Nieuwe Testament, de geschiede
nis van Jezus, zijn apostelen en wat kort daarop
volgde. Dat is de vervulling van die aankondigin
gen. Vaak zijn dat uitspraken van profeten. Pau
lus gebruikte het fundament van een gebouw als
metafoor. In een fundament zijn de hoekpunten
bepalend.3 Dat leidt tot problemen als je zoiets
op een muur, en zeker in een gewelf wilt afbeel
den. Allerwegen, want er waren meer vergelijk
bare afbeeldingen, blijkt men dan gekozen te
hebben voor de sluitsteen als vertaling van hoek
steen. Daarvan hebben we er in Walburgiskerk
tien, waarvan acht met afbeeldingen die met de
kruisiging van Jezus te maken hebben. Deze acht
sluitstenen staan bekend als de Arma Christi, de
wapenrusting van Christus.
Petrus en Jeremia
In de afbeelding van apostel Petrus en profeet
Jeremia zijn alle elementen te herkennen. Apos
telen hebben een aureool, want ze zijn heilig en
hun kleding is tijdloos. De profeten hebben geen
aureool, ze zijn afgebeeld in kledij van geleerden
uit die tijd, dus rond 1500. We kunnen daarbij
denken aan mensen als Erasmus. Links zien we
een kalende man met aureool en een sleutel. Dat
moet de apostel Petrus zijn; aan de sleutel, zijn
attribuut, is hij te herkennen. Onder hem een
sluitsteen, een Arma Christi (van arma - wapens,
wapenrusting, bewapening - bestaat geen enkel
voud). Helemaal rechts zien we een andere sluit
steen, ook een Arma Christi. De man met aureool,
rechts, moet ook een apostel zijn. Op de kruising
van ribben, in het midden, staat een afbeelding
Petrus, Jeremia
en anderen rond
om vier sluitste
nen.
68 ZUTPHEN
2022 3
Na zijn veroordeling werd Jezus gegeseld en werd hem een doornenkroon
opgezet. Op weg naar Golgota moest hij zelf zijn kruis dragen. Onderweg
zou een vrouw, Veronica, zijn bezwete en bebloede gelaat met een doek
hebben afgewist, waarna een afbeelding van zijn gezicht op het doek
bleef staan. Met spijkers door handen en voeten werd hij aan het kruis ge
nageld. Toen Jezus klaagde over dorst, kreeg hij een natgemaakte spons
op een lans aangereikt. Ondertussen dobbelden de wachters om zijn
kleed. Toen niet zeker was of Jezus al was gestorven, prikte een wachter
met een lans in zijn zij om te zien of er bloed uit kwam. Al zijn wonden sa
men staan bekend als stigmata. Het Lam Gods met kruisvaan is een meta
foor voor het als een lam geslacht worden, maar toch triomferen.
- tó-’as,'- L
V - v T X.
