De Apostolische Geloofsbelijdenis in
de Credokapel
Een uniek gewelf in
Zutphen
Jan Frings
Apostelen en profeten
Zeker in een kerk heeft elk ornament een bete
kenis; dat geldt ook voor deze gewelfschildering.
De belijdenis
Vanaf omstreeks het jaar 200 zijn variaties be
kend, van wat we nu herkennen als de Apostoli
sche Geloofsbelijdenis. Die omvatte twaalf regels
of artikelen. Twaalf is een belangrijk getal. Er wa
ren ook ooit twaalf Apostelen. Waarschijnlijk is
door deze beide twaalftallen de mythe ontstaan
dat elke apostel een artikel voor zijn rekening
heeft genomen. Dat zou dan zijn geweest toen
ze voor het laatst bij elkaar waren, voordat ze elk
op pad gingen om het Evangelie te verkondigen.
Er hoorde zelfs een dag bij: 15 juli, Divisio Aposto-
lorum. Wie zich ook maar enigszins in de bijbel
verdiept, kan weten dat dit een wel heel eenvou
dige voorstelling van zaken is. Niettemin heeft
deze koppeling geleid tot de term: Apostolische
Geloofsbelijdenis.
leefd, en daarmee onze kijk op het vroege chris
tendom in sterke mate heeft bepaald.
n het begin van het christen
dom ontstond al snel de behoef
te om netjes te formuleren wat
het geloof inhield. Jezus en zijn
twaalf apostelen waren joden.
Jezus zag zichzelf als de in de bijbel aangekon-
digde Verlosser, de Messias, en zijn volgelingen
uiteraard ook. Christos is Grieks voor Messias.
Maar ten eerste waren lang niet alle andere jo
den daarvan overtuigd. Ten tweede bekeerden
steeds meer niet-joden zich tot de boodschap
die de apostelen uitdroegen. Daar kwam bij dat
deze bekeerlingen allerminst een homogene
groep vormden. Uit onderzoek van o.a. Elaine Pa
gels weten we dat er in die tijd zeer diverse, vaak
elkaar bestrijdende stromingen bestonden van
mensen, die zich allemaal als volgelingen van
Christus zagen. Daaronder was een groepering
die hiërarchisch was georganiseerd, met bis
schoppen als leiders. En ook die waren het vaak
niet eens met elkaar. In 312 werd deze bisschop
pelijke variant door keizer Constantijn opgeno
men in zijn bestuurlijke systeem. Dat zorgde er
voor dat deze versie de geschiedenis heeft over-
De Credokapel in de Walburgiskerk herbergt in het gewelf een bijzondere groep afbeelding
en. Tezamen omvatten ze de zogenaamde Apostolische Geloofsbelijdenis, ofwel Credo; dat is
Latijn voor ‘Ik geloof’, vandaar de naam van deze Noordelijke zijkapel van de Walburgiskerk.
Als je daar bent en je kijkt omhoog, dan zie je in eerste instantie een verwarrend geheel
van koppen, tekstbanden en versieringen. Wie wat langer kijkt, ziet dat de figuren allemaal
gelokaliseerd zijn waar gewelfribben bij elkaar komen. In de meeste gevallen is daar een
sluitsteen van het gewelf waar we dan naar kijken. En sommige figuren hebben zo’n heili-
genkrans, een aureool, maar anderen niet. Hoe zit dat in elkaar? Waarom is dat zo bijzonder? 1
Foto’s: auteur
Jan Frings is
redactielid van het
tijdschrift ZUTPHEN en
amateur-historicus.
ZUTPHEN 67
2022 3
