TAA nu
Landelijk heeft TAA haar aanvankelijke voor-
hoedepositie in de vrouwenbeweging verloren.
Haar sterke kant, het leveren van persoonlijke
zorg op maat, is vervangen door financiële te
gemoetkomingen en sociale wetgeving (studie
beurzen, arbeidsbureaus, de bijstandswet etc.).
Anno nu is haar doel echter niet wezenlijk ver-
anderd.9 Er worden nog opleidingssubsidies ver
strekt aan herintreedsters en vrouwen die om
andere redenen hun opleiding niet kunnen be
talen. (Oud-) handwerksters kunnen indien no
dig rekenen op financiële bijstand, er zijn nog
enkele verkooppunten. Het woord beschaafd
is geschrapt en de vrouwen hoeven niet langer
de Nederlandse nationaliteit te hebben. In 1999
wordt aan de doelstelling toegevoegd dat oude
handwerktechnieken worden bewaard. Het pro
fiel van de bestuurster is eveneens gewijzigd,
haar capaciteiten tot samenwerking in vereni
gingsverband is belangrijker dan haar afkomst.
In Zutphen gaat het na 1987 langzaam bergaf
waarts. In 2002 fuseert ze met de dan actievere
bij haar moeder in Zutphen en reist op en neer.
Ze bedruipt zich financieel nu zelf. Helaas heeft
zij nog omgang met de communistische jonge
man. Maar eind goed al goed: ‘Gelukkig is haar
verloving met de communistisch geneigde jon
geling verbroken’ (1958).
De ondersteuning van vrouwen wordt gelei
delijk aan breder. De vrouwen die bekwaam zijn
in handwerken worden schaarser en de behoef
te aan deze producten steeds minder. Het op-
leidingsaspect wordt belangrijker. Men onder
steunt nu ook vrouwen die niet langer vallen
onder de strikte doelstelling. Als de rector van
het Baudartiuscollege in 1974 een warm pleidooi
houdt voor het ondersteunen van een moeder
van een leerlinge, zodat zij bij het gezin kan blij
ven en niet uit werken hoeft te gaan, neemt de
vereniging haar verantwoordelijkheid. Onder de
voorwaarde dat de studieresultaten van de leer
linge goed zijn wordt vier jaar lang 1750,00 ge
schonken. In 1976 meldt de rector erg tevreden te
zijn over haar studiegedrag, maar ‘door omstan
digheden thuis heeft ze haar heil gezocht bij een
jongen die een nietsnut blijkt te zijn.’
Noten
afdeling Lochem. Geleidelijk aan gaat het met
deze afdeling ook minder. In 2022, precies 150
jaar na de oprichting meldt het hoofdbestuur:
‘Helaas is de afdeling Lochem-Zutphen gestopt
en verdeeld over de “buur” afdelingen, heel jam
mer, maar het is nu eenmaal zo.’10 B
Literatuur
- Cécile Goedkoop-de Jong van Beek en Donk, Hilda
van Suylenburg, Amsterdam 1897.
- Vilan van der Loo, Toekomst door traditie; 125 jaar
Tesselschade -Arbeid Adelt, Zutphen 1996.
1. De ondervoorzitster van Arbeid Adelt, freule Jeltje de
Bosch (1836-1916), was de initiator van Tesselschade.
2. Lees voor de geschiedenis van TAA in Nederland
Toekomst door traditie van Vilan van der Loo.
3. Deze situatie wordt uitstekend beschreven in een
van de eerste feministische romans van Cécile de
Jong van Beek en Donk. De handelingsonbekwaam
heid van gehuwde vrouwen is daarin een belangrijk
thema.
4. Op 14 juni 1956 werd de ‘Wet handelingsonbe
kwaamheid’ afgeschaft.
5. Voor dit artikel is gebruik gemaakt van archiefstuk
NL-ZuRaz 1125 Tesselschade Arbeid Adelt, Lo-
chem-Zutphen. Met name inv.nrs 14-16 de notu
lenboeken van het bestuur en jaarvergaderingen
1945-1987. Om een lange notenlijst te voorkomen
worden data vermeld. T/m 1954 is opzoekbaar in inv.
nr. 14, t/m 1972 inv.nr. 15, t/m 1987 inv.nr. 16.
6. Het ledental wordt niet in ieder jaarverslag gemeld,
het schommelt tussen 57 (laagst) en 188 (hoogst),
tot aan de fusie in 1953 zijn er leden die van beide
verenigingen lid zijn.
7. De volledige namen van werksters en candidaten
worden hier weggelaten.
8. Een speciaal landelijk TAA-fonds voor (oud)hand-
werksters die extra ondersteuning nodig hebben.
9. https://www.tesselschade-arbeidadelt.nl/over+taa/
visie+-+doelstellingen, geraadpleegd 2021.
10. Mevrouw Q. Bouma van de landelijke vereniging in
een e-mail.
ZUTPHEN 81
2022 3
