De bouwstadia aan de rooms-katholieke eredienst tot op heden
van de Walbur- (2020), met een kort intermezzo van 1672 tot
giskerk met in het 1674. De kerk is dus langer (534 jaar) rooms-ka-
grijs de 11 eeuw tholiek geweest dan protestant (427 jaar).
se kerk.
Verbouwingen
Die oudst bekende kerk zag er anders uit dan de
huidige. Die was gebouwd in opdracht van de
bisschop van Utrecht, toen ook wereldlijk heer
ser over deze omgeving. En dat liet hij zien: de
kerk had een 'Utrechts' uiterlijk, zoals alle ker
ken in het Utrechtse. In die tijd had de Duitse
keizer het recht bisschoppen te benoemen. De
keizer zag graag een loyale bisschop als leen
man, liever dan iemand, waarvan je niet wist hoe
trouw diens eventuele zoon zou zijn. Dat veran
derde in 1122 met het Concordaat van Worms;
toen verloor de keizer dat recht. De 12e eeuw was
een roerige tijd, maar op het eind bleek er een
graaf van Zutphen te zijn. Die heeft toen zo snel
mogelijk de kerk zo laten verbouwen dat die er
niet meer Utrechts uit zag.
Het Romaanse vlakke houten plafond werd
vervangen door de nu nog bestaande gewelven.
Daarbij is opmerkelijk dat in het middenschip,
tussen de toren (midden links in de figuur) en
de viering de beide kruisribgewelven zes seg
menten hebben en niet vier. Dat zie je niet vaak
bij gewelven uit die tijd. Twee Keulse kerken uit
dezelfde tijd, de St. Aposteln en de St. Kunibert
hebben dat ook. Deskundigen vermoeden we
derzijdse beïnvloeding. Het bleef een kruiskerk,
met een iets verhoogde viering als liturgisch
centrum. Het koor was ca. 2 meter hoger dan te
genwoordig, met eronder een crypte.
Omstreeks 1370 - 1390 werden de straalka
pellen rond het koor gebouwd (blauw). Dat was
de eerste uitbreiding van de kerk. Het sluitstuk
was de enorme Raadskapel (paars). Zo kwam er
ruimte voor een groot aantal altaren.
Op Palmzondag 1446 sloeg de bliksem in de
toren; dat leidde tot grote schade. De kerk is toen
verbouwd en uitgebreid (rood). Daarvoor was
het een basiliek, zoals bijvoorbeeld de Broede
renkerk. Nu werd het tot de hallenkerk zoals we
die nu kennen. In 1456 was het karwei klaar op
de toren na. Het herstel daarvan heeft tot om
streeks 1484 geduurd. De laatste grote uitbrei
ding van de kerk is in oranje weergegeven. De
noordelijke dwarskapel, de Credokapel (boven
aan), is voltooid in 1492, wat in de kapel is aan
gegeven met Romeinse cijfers. In 1499 werd op
dracht gegeven tot de bouw van de zuidelijke
dwarskapel, de Annakapel, zoals daar staat aan
gegeven met Arabische cijfers. In die tijd werd
ook het Mariaportaal tegen het noordelijke zij
schip gebouwd. Aan de zuidkant werden diver
se kamertjes gebouwd; die kregen in de loop der
tijd de meest diverse functies, van sacristie tot
NAAR TER KUILE (BEWERKT)
Plattegrond St.Walburgiskerk
omstreeks 1225 - 1260
omstreeks 1370 - 1390
begonnen 1393
midden 15e eeuw
omstreeks 1500
1561 -1564 en later
Oostzijde van het noordelijk transept met aan
gegeven waar voor 1370 de vensters waren.
100 ZUTPHEN
2020 4
