De dag dat de prins in
Zutphen was
gevangene Frits Hogenkamp later: "Tegen 11
uur vanmorgen kwamen er een 3-tal 'jeeps' aan,
waarom de menschen zich als gewoon verdron
gen, toen ze stilhielden. 'Nederlanders', te zien
aan het leeuwtje op de mouw. Opeens roept ie
mand uit 'Prins Bernhard'. Wat een gedrang
en gejuich ineens. De inzittende militaire po
litie moet de omstanders met hun stenguns
op een afstand houden. De prins zelf zit achter
het stuur. Ze vragen hoe ze het beste de stad in
kunnen komen. Ze vertrekken en rijden door
de Rembrandtstraat naar de Albert Cuypstraat,
waar hij stil blijft staan, en waar ik kans krijg
hem te fotograferen."
Benoemd tot bevelhebber
Hogenkamp woonde in de Frans Halslaan. De
route van de Prins strookt met de waarneming
van een andere ooggetuige, H. Hoonhoud. Hij
was inspecteur van de PTT en woonde in de
Rembrandtstraat. Hij noteerde die dag in zijn
Persoonlijke belevenissen te Zutphen gedurende de
laatste maanden van de 2-de wereldoorlog: "Onze
wijk werd verder gezuiverd. NSB-ers en moffen
meiden werden opgebracht. Oranjefeest geïm
proviseerd. Prins Bernhard komt met zijn jeep
in onze straat."
Prins Bernhard was op 3 september 1944 door
koningin Wilhelmina benoemd tot Bevelhebber
der Nederlandse Strijdkrachten. In die positie
zou hij volgens Wilhelmina daadwerkelijk met
de bevrijding meedoen, schrijft Jolande Withuis
in haar biografie van Juliana. "Dat had ze goed
gezien."
Bernhard moest als opperbevelhebber de uit
eenlopende en rivaliserende verzetsgroepen die
het hele politieke spectrum vertegenwoordig
den stimuleren tot samenwerking. De Prins was
toen nog een relatieve onbekende in Nederland.
Sinds zijn huwelijk met Juliana op 7 januari 1937
Menno
Tamminga
Twee uur na de Canadese bevrijders komt
Prins Bernhard op zondag 8 april de stad
inrijden. De Zutphenaren zijn overdonderd.
Niemand wist van zijn komst. Wat deed de
prins in Zutphen en waar zagen de inwo
ners hem?
Ze hadden dagenlange beschietin
gen doorstaan. Ze moesten schuilen
in kelders. Bijna alle bruggen waren
opgeblazen. Overal glas. Puin. Het
is feest, maar de binnenstad is nog
lang niet veilig. Vanuit de Wijnhuistoren vuur
den Duitse scherpschutters nog op de bevolking,
totdat een Canadese vlammenwerper de toren
in brand schoot.
Onder die omstandigheden duikt opeens
Prins Bernhard op. Zijn komst is niet aangekon
digd, hoe kan dat ook gezien het vacuüm in het
burgerlijk gezag, de gebrekkige communicatie
en de gevaarlijke omstandigheden.
In zijn herinneringen getiteld Hoe ik de be
vrijding meemaakte schreef voormalig politiek
Prins Bernhard
reed twee uur na
de bevrijding al
door Zutphen.
Hier is hij in de
Rembrandtstraat.
Hij zocht de weg
naar het centrum.
50 ZUTPHEN
2020 2
