bijhouden waarmee het gemeentebestuur als
verlengstuk van minister Posthuma hen opza
delde.
Andere zorgen
De aanstaande invoering van de broodregeling
zorgde voor veel commotie onder de bakkers,
maar de Warnsveldse bevolking heeft van de
dreigende broodloosheid weinig meegekregen.
In januari 1917 hadden de Warnsvelders eerst
nog heel andere zorgen aan hun hoofd. Zoals
de hoge waterstand van de IJssel, waardoor het
dorp en de wijde omgeving al dagen onder water
stonden. Sinds jaren was het water niet meer zo
hoog gekomen. Bij alle distributie- en rantsoe
neringsellende, maakte dat het dagelijkse leven
nog eens extra moeilijk. Weliswaar begon het
water op de rivieren al weer te zakken12 maar
in het dorp was daar nog weinig van te merken.
Wegen en straten stonden onder water en waren
onbegaanbaar. Boeren brachten hun melkbus
sen per aak naar de melkfabriek. Kelders waren
volgelopen en wie dringend om iets of iemand
verlegen zat, moest er met de roeiboot op uit.
Ook de postbode, de kruidenier en de bakker de
den hun bezorgingen per roeiboot.13
Hoe vervelend en ongemakkelijk allemaal
ook, de Warnsvelders hadden dat wel vaker
meegemaakt. Veel meer zorgen leken ze zich
te maken over het zo goed als nieuwe Nutsge-
bouw, dat door het hoge water onbereikbaar
was geworden net nu daar de jaarlijkse Nuts-
avond zou plaats vinden. En toevallig was er dit
jaar nu eens geen populairwetenschappelijke le
zing, maar een programma van voordrachten en
schetsjes verzorgd door Nutsleden en hun huis
genoten. Om publiek en 'artiesten' die avond
niet met natte voeten op te zadelen, moest de
bijeenkomst noodgedwongen worden verplaatst
naar café-restaurant De Pauw aan de hoger gele
gen Rijksstraatweg.14
De door minister Posthuma aangekondigde
broodrantsoenering leek nog ver weg. Niemand
maakte zich nog zorgen. Die kwamen pas later,
toen duidelijk werd wat het betekende: hooguit
vier ons brood per dag en soms zelfs dat niet. En
zonder kaart helemaal geen brood. B
Literatuur
- Paul Moeyes, Buiten schot. Nederland tijdens de Eer
ste Wereldoorlog 1914-1918. A'dam/A'werpen 2001.
- Dr. P.H. Ritter jr., De donkere poort. Een boek, behel
zende tal van Persoonlijke Herinneringen van voor
aanstaande Mannen, Stemmingsbeelden, Indrukken,
Beschouwingen, Belangrijke en Onbelangrijke Ge
beurtenissen, Verhalen en Anecdoten over Nederland
in de jaren 1914-1918. 's- Gravenhage 1931.
Eindnoten
1 In 1919 veranderde deze partij haar naam in
Communistische Partij Holland.
2 Zutphensche Courant (ZC) 8 januari 1917.
3 ZC 12 januari 1917.
4 Regionaal Archief Zutphen (RAZ), archiefnr. 0202
(Bakkerspatroonsvereeniging Zutphen e.o.), inv.
nr.3 (notulen 1903-1919).
5 ZC 9 januari 1917.
6 Dit betreft dus de bestelling van meel etc. om het
brood voor het volgende tijdvak mee te bakken.
7 RAZ, archiefnr. 3001 (gemeente Warnsveld 1811
1936), inv.nr. 28 (notulen vergaderingen B. en W.
1909-1917), notulen 2 jan. 1917.
8 Rutgers was m.i.v. 1 januari 1917 aangesteld als
hoofd van het levensmiddelendistributiebedrijf
van Warnsveld tegen een maandsalaris van
70, -; een maand later werd dit al verhoogd tot
100, - (RAZ, arch.3001, inv.nr.28: notulen B&W
30 dec.1916).
9 Zie bijv. H. Makkink J. Rossel, Warnsvelders. Wo
nen, werken en leven in de twintigste eeuw, Zutphen
2011, p.101; https://warkensemolen.nl/historie/.
10 RAZ, arch.3001, inv.nr.979.
11 ZC 10 januari 1917.
12 ZC 9 januari 1917.
13 Makkink Rossel, a.w., p.147-152.
14 ZC 12 januari 1917.
Zutphen 19
Door het hoge
water was het
Nutsgebouw - op
de achtergrond
in het midden van
de foto - soms
onbereikbaar. Dat
was in 1917 het
geval, en ook in
1920 toen deze
foto is genomen.
2020 1
