mmmtm
de mij "maar toen was ook de maat volna dien
tijd kwam hij niet meer op den Poll".
Thorbecke sprak aanvankelijk geen andere
taal dan Duitsch en Hollandsch. Later toen hij
zich op politiek gebied bewoog schijnt hij het
fransch geleerd te hebbenwelke taal hij tegen
woordig zeer vlug spreekt.
In de Aanteekeningen op de Grondwet (d. I, p.
209,559) heeft Thorbecke het gevoelen omhelsd
van de verkiezingen met ééne trap. Later toen de
rechtstreeksche verkiezingen door de Arnhem-
sche en andere liberale bladen meer werden
voorgestaan, kon Thorbecke niet achterblijven
maar moest hij met de stroom mede.
Thorbecke is zeer gevoelig voor vleijerij, zegt
Schimmelpenninck, maar tevens neemt hij ligt
aan wanneer men kwaad van iemand spreekt.
Vooral moet Dullert7, volgens Schimmelpennick
de ergste democraat, zijn slechte genius zijn.
Thorbecke is gehuwd met eene Duitsche
vrouw (de dochter van een professor in Berlijn)8,
die door Schimmelpenninck zeer hoog wordt ge
roemd.
Hij had nooit kunnen denken dat hij weder mi
nister zou hebben kunnen worden. Had hij dat
kunnen denken, had hij voorzichtiger oppositie
gevoerd. Nu geroepen om weder een portefeuille
op zich te nemen, had hij zich gaarne terugge
trokken. Maar noch Bets9, noch Olivier10 of Uh-
lenbeck11 durfden zonder hem deel uit maken
van het ministerie.
Voorst, 7 April 1862
Bijzonder, zo'n inkijkje in de persoonlijke le
venssfeer van een icoon als Thorbecke, die toch
ook gewoon menselijke zwakheden en tekortko
mingen blijkt te hebben gehad.
Maar het echte bijzondere is natuurlijk dat
Lenting de roddels over zijn liberale voorman
die hij van Schimmelpenninck hoorde opschreef
en het briefje met die aantekeningen vervolgens
zijn leven lang bewaarde. Je vraagt je af waarom.
Achteraf kunnen we er dankbaar om zijn. Het
laat ons een glimp zien van de menselijke kant
van de staatsman Thorbecke en tegelijkertijd
geeft het een inkijkje in de omgangsvormen tus
sen 19e-eeuwse politici. B
Noten
1. https://nl.wikipedia.org/wiki/De_grootste_Neder-
lander.
2. Zie bijv. Zutphen 1991-3, p.49; 2000-2, p.25; 2014-1,
p.16.
3. Zutphen 2010-2, p.45.
4. Archiefnummer 0390.
5. Willem Anne Schimmelpenninck van der Oye
van de Poll (1800-1872).
6. Spelling zoals in het origineel.
7. Willem Hendrik Dullert (1817-1881), liberaal poli
ticus.
8. Adelheid Ernestine Caroline Henriëtte Solger
(1817-1870).
9. (vermoedelijk) Gerardus Henri Betz (1816-1868),
minister van Financiën in het tweede kabinet
Thorbecke.
10. Nicolaas Olivier (1808-1869), liberaal politicus.
11. Gerhard Hendrik Uhlenbeck (1815-1888), minister
van Koloniën in het tweede kabinet Thorbecke.
Zutphen 115
Gezicht op Huis
de Poll bij Voorst.
Ets door Johan
nes Arnoldus
Boland, 1864.
2019 4
