WIE WAS TOCH...
Vincent Caspoel
Bronnen en
literatuur:
- John Kuijpers,
'Geesken en de laf
fe vrijer' in: Oer 29
(september 2018)
p.10-11.
- Gelders Archief,
Toegang 0176, inv.
nr. 322.
- Regionaal Archief
Zutphen: archief
0001, inv.nr. 113;
archief 0403, inv.
nrs. 1875, 1888 en
1889; archief 2069,
inv.nr. 372.
52 Zutphen
Op 7 augustus 1663
wordt 'Cent' ge
doopt, zoon van Da
niel Caspoel en Clara Vincent.
Zijn vader is smid en heeft
een voorliefde voor uurwer
ken en klokken. Het is dan ook
niet vreemd dat Vincent, zoals
hij in latere bronnen wordt
genoemd, zich bekwaamt als
uurwerkmaker. In november
1689 trouwt hij in Zutphen
met Maria van Ree en in res
pectievelijk 1691 en 1693 wor
den hun zoons Gerard en Ja
cob Vincent geboren. Vincent
blijkt een talentvol uurwerk
maker; in 1689 vervaardigt
hij in Zutphen een prachtige
stoelklok. Toch blijft een echt
succesvolle carrière uit.
Mogelijk is dit het gevolg
van de misstap van zijn jon
gere broertje, Jan. In 1699
klaagt de Zutphense Gees-
ken van Voort hem aan om
dat hij zijn trouwbelofte niet
nakomt. Jan is in Groningen
getrouwd met een jongeda
me, maar laat Geesken in Zut-
phen zitten met twee kinde
ren. Dat is niet best voor de
reputatie van de familie. In 1705 lijkt het tij te
keren; Vincent wordt in plaats van de overleden
Berend Graes door de stad aangesteld als klokken-
steller voor de Wijnhuistoren en de torens van de
Laarpoort. De 43-jarige Vincent is daarmee verze
kerd van een stabiel inkomen voor zijn gezin. He
laas blijkt hij er ook buitenechtelijke relaties op
na te houden. In 1706 bevalt
Jannetien Hendriks in Borcu-
lo van een dochtertje, volgens
haar het onechte kind van Vin
cent Caspoel uit Zutphen...
Het lijkt het begin van het
einde: Vincent begeeft zich
volgens het stadsbestuur te
veel buiten Zutphen en ver
zaakt zijn plicht als klok-
kensteller. In 1709 ziet het
stadsbestuur van Zutphen
zich genoodzaakt in te grij
pen; Vincent laat de klokken
achter in handen van onbe
kwame personen die schade
toebrengen aan de uurwer
ken. Tot overmaat van ramp
worden de klokken onregel
matig geluid. Om erger te
voorkomen, wordt de over
eenkomst met Caspoel opge
zegd en diens knecht in zijn
plaats aangesteld. Op 23 fe
bruari 1709 wordt de officiële
opzeggingsbrief opgesteld en
bij Vincent thuisbezorgd. Vin
cent is inmiddels ook weduw
naar geworden. Zijn nieuwe
liefde heet Johanna Heijst
en woont in Hall. Zij is waar
schijnlijk ook de moeder van
Daniel, het buitenechtelijke zoontje dat de Zut-
phense 'horologiemaker' op 16 februari 1710 in
de Hallse kerk ten doop brengt. In maart van
dat jaar vinden we Vincent in Hall nog een laat
ste keer in de bronnen wanneer hij van Johanna
toch nog een eerlijke vrouw maakt.
(Mirjam van Velzen-Barendsen)
2019 2
Het soort Achterhoekse stoelklok
die Vincent Caspoel in 1698 ver
vaardigde is nu zeer zeldzaam.
Een stoelklok is een hangklok
waarbij het uurwerk op een stoel
is geplaatst. In het geval van deze
klok is dit een houten plankje
met daaronder vier gedraaide
houten bolpootjes.
