1572 tot en met augustus
andere kijk op de Tachtigjarige Oorlog 1565-1648,
Franeker 2004.
- Ferdinand H.M Grapperhaus, Alva en de tiende
penning, Zutphen 1984.
- Prof. dr S. Groenveld, drs H.L. Ph. Leeuwenberg,
prof. dr. M.E.H.N. Mout, De Tachtigjarige Oorlog.
Opstand en consolidatie in de Nederlanden, Zutphen
2008.
- Dr. Jane de Jongh, Madama Margaretha van Oos
tenrijk. Hertogin van Parma en Piacenza 1522-1586,
Amsterdam 1981.
- Henry Kamen, Alva, een biografie, Amsterdam
2004.
- C.V. Wedgwood, Willem de Zwijger, Amsterdam/
Brussel 1963.
- J.J. Woltjer, Op weg naar tachtig jaar oorlog, Balans
2011.
Noten
1. Na zestien jaar gezamenlijk transcriberen (waar
van tien jaar rekeningen en zes jaar brieven) heeft
Sjoerd Galema ons groepje verlaten. Hij is toe aan
nieuwe uitdagingen en de brieven slokken een
te groot deel van zijn tijd op. Wij zullen hem erg
missen. Zijn deskundigheid, taalgevoel, door
zettingsvermogen en inzet hebben een grote rol
gespeeld bij het voltooien van de rekeningen en
brieven tot nu toe.
2. Plusminus 175 personen.
3. De titel van dit artikel is de eerste zinsnede uit
deze brief van Zutphen aan Gelre, 13 september
1576. Uit: Regionaal Archief Zutphen (RAZ), ar-
chiefnr 1 (OAZ), inv nr 307, Ingekomen stukken en
minuten van uitgaande stukken.
4. Een bannerheer is een feodaal heer die zelf over
een aantal leenmannen beschikt en het recht
heeft een eigen wapen (banier) te voeren in oor
logstijd.
5. Henry Kamen, Alva een biografie, Antwerpen/Am
sterdam, 2004, p 159.
6. Op ons weemoedig en droevig klagen is tot nu toe
alleen maar meer ellende gevolgd.
48 ZUTPHEN
Harlingenc
-Herfogebbc
Bergen op Zc
Willem van Oranje
Oostende.
?oeïmond J
Nieuwpoon
Jacob Blommaert'!
^Keulen
Oudenaarde
Valkenburg
ARame'tifft--'
r1
Lodewijkyan Nas
Veroverd door de Geuzen en Oranjes
Spaans gebleven gebieden
Unie van Dordrecht
»- Veldtochten
oGent stad
cpanBasl stad veroverd door de Geuzen
Jacob Legeraanvoerder
Aanzienlijke Staatse invloed
Spaanse heroveringen
Veldtochten
Groninc
Harlingenc
Stavoren
toetincbern.
-Herfogebbc
Bergen op Zc
jtoeVmond
Nieuwpoon
^Keulen
Valkenburg
Limbiirg
Verdun
Op deze twee kaarten met de krijgsbewegingen in 1572 is de
penibele positie van Zutphen goed te zien. De eerste kaart geeft
de situatie tot en met augustus weer, waarbij het op dat moment
Staatsgezinde Zutphen zich in het middelpunt van de veldtochten
bevindt. Zutphen wordt door de Spanjaarden heroverd, maar aan
de uitbreiding van Staats gebied vanaf september 1572 is duidelijk
te zien, dat de rebellie alleen maar aangewakkerd wordt door het
beleid van Alva.
2019 2
