conscrits die direct inzetbaar waren voor de ac
tieve dienst. Tegen een flinke vergoeding kon
een dienstplichtige zich laten vervangen door
een ander, een remplagant, die dat overigens
op vrijwillige basis deed. Het effectieve aantal
rekruten bleef daarmee gelijk. Wanneer een
dienstplichtige of diens remplagant tijdens de
keuring of na enkele maanden afgekeurd werd,
sneuvelde of anderszins overleed dan moest het
kanton waar de afgekeurde dienstplichtige uit
afkomstig was, een suppliant (vervanger) leveren.
Aan de beurt was dan de loteling die bij dezelfde
loting het eerste vrije nummer had getrokken,
niet alsnog was opgeroepen, maar wel medisch
was goedgekeurd. De werkelijke aantallen opge
roepen rekruten vielen daardoor hoger uit dan
de conscriptielijsten doen vermoeden. Bij het
33e regiment lichte infanterie waren 232 suppli
anten op een totaal van 2300 dienstplichtigen.
Bij de andere vier voormalige Hollandse infan-
terieregimenten, die in 1810 in de Armée werden
opgenomen, zullen vergelijkbare aantallen sup
plianten zijn geweest.
Een lichting van drieduizend conscrits op
tweemiljoen inwoners in de Hollandse de-
partementen (het huidige Nederland zonder
Limburg en Zeeuws-Vlaanderen, maar met het
Duitse Oost-Friesland) betekende 1 rekruut op
666 inwoners. Uit het overzicht van het arron
dissement Zutphen, dat de Achterhoek omvat
te, blijkt een hoger aantal, namelijk 1 rekruut
per 602 inwoners. Dat is 11% meer dan volgens
het decreet vereist was. Doordat de autoriteiten
consequent afrondden naar boven, moest de
Achterhoek 131 man leveren, terwijl 118 volgens
decreet verplicht was. Per gemeente wisselden
de aantallen rekruten nogal. Warnsveld leverde
10 man op een bevolkingsaantal van 4559 per
sonen, 30% meer dan volgens decreet vereist.
Aalten leverde ook 10 man, maar wel op een
bewonersaantal van 6769, precies volgens de-
creet.8
De keuringen
De Raad van Rekrutering was gelijk een rond
reizend circus. De toer voor de keuringen van
1808 begon op 26 maart in Tiel. Elke dag werd
een andere plaats aangedaan tot de keuringen
in de hele provincie verricht waren: Elst, Ede,
Harderwijk Elburg, Vaassen, Zutphen, Lochem,
ZUTPHEN 11
Loting voor de
conscriptie in
1811, hier in
de Amstelkerk
in Amsterdam.
Een jongeman
trekt een lot uit
de mand op de
tafel. Achter de
tafel zes Franse
officieren. Prent
door E.B. Schmet-
terling, ca.1825.
2019 1
