7° Zu tphen - 2018/3
Geneeskunde
CLZ nr.
Auteur,Titel
Publicatie
jaar
Eerst
genoemd bij
Opmer
kingen
313
Dioscorides, De Medica
Materia
1532
Cantzen
Handschrift
360
Fabricius Hildanus, Opera
1646
Sluyter
496
La Frambosière, Oeuvres
1624
Sluyter
544
A.Lonicer, Kreuterbuch
1573
Sluyter
Na Sluyter
623
Paracelsus,Wund und Artzney
Buch
1571
Sluyter
640
Pharmacopeia Augustana
1646
Sluyter
Na Sluyter
het onderwerp zal duidelijk zijn. Het geheel
is in 1567 door Simon van Voorthuysen aan
de Librije geschonken en getuigt niet van een
beperkte visie.
Een ander gebied, waarvoor misschien de
belangstelling in de i8e eeuw zou kunnen
groeien, is de Geneeskunde. Zien we daar
een toename? Laten we eens kijken.
Van de zes werken zijn er drie onmiskenbaar
van voor Sluyters tijd, weer de helft. Zo be
schouwd is de belangstelling voor andere
zaken dan theologie, rechten en dergelijke
weinig tot niet veranderd.
De aanlokkelijke Librije
Dat de aanschaf van De Revolutionibus te ma
ken had met de Verlichting is moeilijk te sta
ven. De aard van de aanschaffingen vertoont
geen piek in onderwerpen op dat gebied. Het
boek van Copernicus was van 1543, de Librije
bestond nog niet. De Speculum naturale van
Bellovacensis (clz 791) is waarschijnlijk het
complementeren van een verzameling toen
de gelegenheid zich voordeed. Was De Revo
lutionibus indertijd ook zo'n buitenkansje?
Uit talloze bronnen (zie Wikipedia en vooral
de daar opgegeven bronnen) is duidelijk dat
rond 1570 dat boek geen echt probleem was.
We weten voorlopig niet waarom het boek van
Copernicus niet meteen in de Librije kwam.
Wel kunnen we constateren dat in het be
gin van de 18e eeuw de Librije veel boeken
bevatte over onderwerpen die in die tijd in
de belangstelling stonden, waarbij Descartes
(Meditationes) niet eens hierboven genoemd
is. Zou de aantrekkelijkheid van deze grootse
bibliotheek een rol gespeeld hebben bij Mar
tinets komst naar Zutphen? Daarin kan de
aanschaf van dit boek goed passen. We zou
den het graag geloven, maar het is niet ge
noteerd. Wat we wel weten is dat ergens, aan
het eind van de 17% begin van de 18e eeuw
een erg oud boek werd gekocht. Dat - en dat
fenomeen - is zo befaamd dat ooit een Ameri
kaanse universiteit hun, toch wat mottige, ex
emplaar probeerde te ruilen voor het 'onze'.
De briefwisseling daarover is, merkwaardig
genoeg, te vinden in het archief van het Wijn
huisfonds, archiefnummer 0247, inventaris
nummer 1007.
Literatuur
- A.D. Renting, J.T.C. Renting-Kuijpers, Catalogus
van de Librije in de St. Walburgiskerk te Zutphen,
Groningen 2008.
Noten
1. Een cultureel-filosofische, anti-dogmatische pe
riode, waarin het zelfstandig denken, maar ook
de natuur van grote betekenis werd geacht.
2. Met dank aan A. Leerintveld voor zijn aanwij
zingen en kritische opmerkingen.
