Wie was toch...
George Blake
Het zijn de hoogtijdagen van de Koude Oor
log. In mei 1961 staat de Britse geheimagent
George Blake in Londen terecht wegens land
verraad. Opnieuw een pijnlijke klap voor het
Westen, na eerdere ontmaskeringen van Kim
Philby, Guy Burgess en anderen als evenzove-
le Russische spionnen. Wekenlang levert het
proces voorpaginanieuws. Blake wordt ver
oordeeld tot 42 jaar gevangenisstraf.
George Blake (*1922, Rotterdam) wordt
geboren als George Behar. Vader is van Egyp-
tisch-joodse afkomst, maar heeft de Britse na
tionaliteit. Moeder Catharina Beij derwellen
is Nederlandse. Na het bombardement op
Rotterdam en de capitulatie gaat George naar
zijn oom Tom Beijderwellen, graanhandelaar
in Warnsveld, Rijksstraatweg 132. Wegens zijn
Britse nationaliteit pakt de politie hem daar
op. Gezien zijn jonge leeftijd laten de Duit
sers hem gaan. Burgemeester de Milly zorgt
voor nieuwe (valse) identiteitspapieren. In
Warnsveld maakt George snel vrienden, gaat
in Zutphen naar het lyceum en is vaak in de
garage van Verhaagen te vinden. Door bemid
deling van ds. Nicolaas Padt komt George bij
het verzet. In de laatste oorlogsweken maakt
Blake met een eigen verzetsgroep jacht op de
Duitse generaal Blaskowitz - althans zo gaan
de verhalen. Voor zijn verzetswerk benoemt
koningin Wilhelmina in 1946 George Blake
tot Ridder in de Orde van Oranje Nassau met
de zwaarden. Ze ontvangt hem zelfs in parti
culiere audiëntie.
Terug in Engeland komt Blake bij de Britse
diplomatieke dienst. Hij wordt uitgezonden
naar Seoul. Tijdens de Korea-oorlog (1950
1953) raakt hij in Noord-Koreaanse gevan
genschap. Hij wordt gemarteld en politiek
gehersenspoeld. Zijn definitieve bekering tot
het communisme is wellicht daar geschied, al
George Blake in Londen, kort na zijn terugkeer
uit Noord-Korea in 1953. (foto AP, uit NRC, 10
november 2012)
voelt hij zich al langer aangetrokken tot deze
heilsleer. Terug in Londen wordt hij gere
kruteerd door de geheime dienst. Hij krijgt
standplaats Berlijn, brandhaard van de Kou
de Oorlog. Onder de dekmantel van Brits
agent begint hij voor de Russen te werken.
Zijn grootste 'succes' is het verraad van de
geheime afluistertunnel die de Amerikanen
onder Oost-Berlijn hebben gegraven. Na een
missie in Libanon wordt hij teruggeroepen
naar Londen. Het dubbelspel is uit. Blake be
kent alles.
In 1966 zorgt George Blake opnieuw voor
krantenkoppen. Hij weet te ontsnappen uit
de Londense gevangenis Wormwood Scrubs.
Blake bereikt Rusland en slijt daar de rest
van zijn leven. Nog in 2012 geniet hij op zijn
datsja bij Moskou van zijn KGB-pensioen.
"Spion zonder spijt" schrijft NRC-reporter Si
mon Kuper, die hem daar interviewt.
(Rob Kammelar)
Literatuur en bronnen:
- George Blake, Geen andere weg; een autobiografie
Amsterdam 1990.
- E.H. Cookridge, George Blake, Den Haag, ca.1966).
- De Telegraaf 30 dec.1961.
- Zutphens Dagblad 2 nov. 1966.
- NRC 10 nov. 2012.
84 ^utphen - 2018/3
