landelijk verzet. Frits staat hem bij tal van
operaties terzijde. Met geluk en flair weten
ze meerdere malen aan arrestatie te ontsnap
pen. De tiener fungeert als verkenner en la
ter als koerier, nadat een tandarts een holle
kunstkies in zijn gebit heeft aangebracht.
Verzetsman Hans Berlage, met wie zijn vader
nauw samenwerkt, peutert er op gezette tij
den telkens iets uit. Pas jaren na de oorlog
ontdekt Frits dat er microfilms in de kies
verstopt zaten, bestemd voor Engeland. "In
oorlogstijd werd steeds uitdrukkelijk op mijn
hart gedrukt met niemand, ook niet met mijn
moeder of zusje, ooit te spreken waar ik naar
toe ging of waar ik was geweest."
Het onderduikers alarm
De familie Gies verbergt diverse onderdui
kers in de woning aan de Albert Cuypstraat.
Frits herinnert zich: "Als mijn zus en ik bui
ten speelden en Duits of ander ongeregeld
volk zagen aankomen, staken wij bij wijze
van groet drie vingers omhoog. Mijn moeder
wist dan dat onze drie onderduikers moesten
duiken in hun schuilplaats." Met name voor
landwachters, die soms fanatieker waren dan
hun Duitse broodheren, was het oppassen ge
blazen. Niettemin wijdt Frits mooie woorden
aan landwachter Gerrit Mennink uit Eefde.
"Hij was de man die mij bij zijn ouders in
Brummen liet onderduiken na een (achteraf
loos) alarm dat de Duitse politie bij ons een
inval zou doen." En het was dezelfde man die
later de broers van mijn vader met wapens en
levensmiddelen in hun tassen, bij een con
trole liet doorfietsen. Terwijl zijn collega, de
beruchte landwachter Boeyink uit Eefde, hen
wilde aanhouden had hij geroepen: "Dat zijn
de jongens van Gies, laat ze maar doorrijden."
Gedurende de bezetting vallen er meer en
meer gaten in de joodse gemeenschap van
Zutphen. Ook tante Eva en oom Markus, bij
wie Frits vaak hun befaamde 'kibbezoeb' at,
zijn op een dag verdwenen. "Mijn moeder
probeerde hen nog te bewegen onder te dui
ken, maar ze weigerden omdat ze dachten
dat ze voor de nazi's te oud waren." Het gezin
Gies, aangemerkt als gemengd gehuwd, wordt
vrijgesteld van transport. Ze hoeven ook geen
ster te dragen. Wel vragen nazi's en hun vrien
den regelmatig aan Frits met zijn niet-Arische
uiterlijk, of hij een jood is. Mijn antwoord
was dan steevast, na fanatiek de Hitlergroet
te hebben gebracht: "Nee, mijn vader is van
Duitse afkomst en mijn moeder is van Itali
aanse afkomst". Als er naar mijn geloof werd
gevraagd gaf ik op Nederduits Hervormd te
zijn. Ik had voor de zekerheid het Onze Vader
uit het hoofd geleerd.
In 1943 komt de verzetsgroep van zijn va
der in het nauw. Ene dr. Levy, een joodse arts
in Ziekenzorg Utrecht, wordt gearresteerd en
slaat door. De groep krijgt er lucht van, ont
springt vooralsnog de dans, maar blijft zich
intensief bezig houden met vervalsen van
papieren van onderduikers. Het werkterrein
van zijn vader verplaatst zich naar Amsterdam
en Haarlem. Frits zelf fungeert onder meer
als koerier van geld dat achter de voering van
zijn winterjas is verstopt. De sd blijft jacht
maken op zijn vader, maar deze weet telkens
weer te ontsnappen. Wel wordt diens vriend
Herbert Drilsma eind januari gearresteerd en
De drie FC's: vader, zoon en grootvader Gies, begin
1941. (archief familie Gies)
^utphen - 2018/1 19