Verbanning wegens nederslachs
De wapens van Johan Kreijnck en van Hendrick en
Jorden, getekend door Gerhard Kreijnck (1612
1691) in de zeventiende eeuw. (Gelders Archief, GA,
0908, nr. 7K, f. 277)
en Jorden een gezamenlijk familiewapen.8
Hendrick heeft contacten in de juiste lagen
van de Zutphense bevolking. Dus hoe zit het
dan precies met die doodslag? Blijkbaar is een
dergelijk vergrijp geen aanleiding tot onge
nade. Hendrick heeft zijn slachtoffer Berndt
Kueser, die schepen was, waarschijnlijk goed
gekend. De mannen verkeren immers in de
zelfde kringen.9
Bekend is dat Hendrick vanwege deze dood
slag uit Zutphen is verbannen. Dit blijkt uit
een akte, die gedateerd is op 30 maart 1545.
Schipper Derick Hamme vervoert wijn van
Hendrick, maar hij wordt in Deventer tegen
gehouden. Er is geen eigendomsbewijs van
de wijn aanwezig en Deventer beroept zich
op het feit dat Zutphen schippers zonder een
dergelijk bewijs, óók niet laat passeren. Hen-
drick schrijft een brief naar de stad Zutphen
om hem in deze zaak bij te staan en de stad is
hem ter wille: namens haar burger Hendrick
Schull, die wegens 'nederslachs', ofwel dood
slag, zelf niet in Zutphen mag komen, ver
zoekt zij tot het laten passeren van het schip.10
Deventer is kennelijk akkoord gegaan, want
hetzelfde jaar passeert Hendrick de Sont met
132 aam Rijnwijn.11
De doodslag die aanleiding was tot deze
verbanning, vindt plaats in 1543, waarschijn
lijk tussen eind februari en begin juni.12 Op
25 juli 1543 meldt de rentmeester dat het
stadsbestuur nu nog maar uit tien personen
bestaat, doordat Slindewater had bedankt
en Bernt Kueser is 'gestorven'. Ook wordt
er melding gemaakt van de wijn die werd ge
dronken bij de getuigenis van Willem Ridder,
vicarius, "die daer mede by was".13 Deze ge
tuigenis vinden we in de bronnen niet terug,
maar die van Ridders meid, Gertken Neesk,
Het Hof te Vreden is hier bij nummer 3 (midden boven) te zien, op
de plaats van het huidige Wijnhuis. Detail uit de kaart van Braun en
Hogenberg uit 1588, naar Jacob van Deventer. (Regionaal Archief
Zutphen)
Wijnhuistoren en de noordelijke
bebouwing van de Groenmarkt.
Tekening van H. Kemperman, ca.
1998. (Regionaal Archief Zutphen)
^utphen - 2017/4 105
