Nis, voormalig sacramentshuis in St. Marinuskerk,
Warnsveld. (foto auteur)
Over het tralievenster werd niet meer gespro
ken. Wel had men het over een klein deurtje,
op de grafkaart van 1681 'Doodt Graevers
Deurken' genoemd. De contour daarvan is
na 1995 weer te zien, in dezelfde spaarnis als
het venster. Het lijkt een bedieningsdeurtje
geweest te zijn in de verder dichte zuidmuur.
Eerst bij de restauratie van Cuypers, rond
1900, werd in de zuidmuur een dubbele deur
aangebracht, die tegenwoordig als bedie
ningsdeur fungeert. Wat er aan de buitenkant
van het venster en het deurtje in de loop van
de tijd veranderde, is onduidelijk.
Het tralievenster en het doodgraversdeur
tje verdwenen na 1895 een eeuw achter een
pleisterlaag.
Tot men ze in 1995 weer aan het licht bracht.
Restant van een oude traditie
De Walburgiskerk en de Nieuwstadskerk Sint
Jan hebben samen het complete ensemble
van een oude traditie. Daarvan heeft de Wal-
burgis het tralievenster in de zuidmuur en
de Sint Jan het sacramentshuis in de noord
muur, een combinatie zoals die overal in de
omgeving voorkwam in kerken. Essentieel
was daarbij steeds een duidelijke zichtlijn tus
sen het lage venster, het sacramentshuis en
het hoofdaltaar.
Aan de buitenkanten van de kerken in onze
omgeving zijn alle lage vensters weggewerkt.
Aan de binnenkanten van de kerken is iets
meer bewaard. Hier en daar is nog een nis
van een sacramentshuis te zien. De dorps
kerken van Warnsveld en Vorden hebben
bijvoorbeeld nog zo'n nis, de dorpskerk van
Zelhem heeft zelfs een fraai exemplaar.
Waar het sacramentshuis van de Walburgis-
kerk gestaan heeft, is niet bekend. In kleinere
kerken bevindt het zich altijd in het koor te
gen de noordwand aan de voet van het bordes
Dorpskerk Zelhem, restant sacramentshuis. (foto
auteur)
^utphen - 2017/3 71
