Nog een verborgen tralievenster
Sacramentshuis
Tralievenster
5 meter afstand van het tralievenster.
Al deze bouwactiviteiten zijn uitgevoerd
in de tijd dat de kerk nog voor de katholie
ke eredienst in gebruik was en de ruimte
rond de kerk als kerkhof werd gebruikt.
Rond 1995 werd in Zutphen ook in de
rooms-katholieke Sint Jan, de Nieuwstads-
kerk, een vierkant laag venstertje met tralies
ontdekt. Het raampje bleek vrijwel even oud
te zijn als het Walburgisvenster, namelijk uit
1459. Het was een maatje kleiner, ruim 40 bij
40 cm. en zat in de zuidoost muur van het
veelhoekig koor. Het had een goede zichtlijn
naar het oorspronkelijke sacramentshuis in
de noordoost muur. 2 Aan de binnenkant van
de sponning zaten nog één of twee klampen
voor scharnieren van luikjes, waarmee men
het venster kon afsluiten voor de nacht. Aan
de buitenkant waren nog twee treetjes van
grote kloostermoppen aanwezig, om te kun
nen knielen bij het venster.3 Het geheel zat in
dezelfde spaarnis waarin nu nog de deur van
uit het koor naar de sacristie is. Bij de bouw
van de sacristie, in 1874, had men geen reke
ning meer gehouden met het tralievenstertje;
de functie daarvan was in de 17s en i8e eeuw
verloren gegaan, omdat na de Reformatie de
kerk niet meer gebruikt werd voor de katho
lieke eredienst. In de 19e eeuw kregen de ka
tholieken de kerk wel terug voor de eredienst
maar er bestond geen behoefte meer om aan
de buitenkant van dit venstertje te knielen en
te aanbidden.
In 1995 heeft men het raampje gefotogra
feerd en opnieuw weggewerkt. Het sacra
mentshuis waar het op uitkeek, heeft men
respectvol hersteld op basis van oude tekenin
gen. Het heeft weer ajour deurtjes gekregen,
waardoorheen men een monstrans met de
gewijde hostie kan zien staan.
Sacramentshuis St. Jan. (foto auteur)
Plattegrond koor met de plaatsen van het voorma
lig tralievenster, het sacramentshuis en de zichtlijn
(rode lijn). (uit: K Emmens, 'Een nieuwe bouwge
schiedenis voor de Nieuwstadskerk te Zutphen',
Bulletin KNOB, (2004) 4, p. 135 (bewerkt))
68 Zutphen - 2017/3
