Een raadselachtig tralievenster
Aartje Bos-Oskam
Tot verrassing van velen was de protestantse Walburgiskerk in 1995 ineens een
tralievenster rijk. Het kwam tevoorschijn bij de grote binnenrestauratie van het einde van
de twintigste eeuw. Een eeuw eerder had Pierre Cuypers het bij zijn restauratie nog uit
het zicht gehouden. Het lage venster zit in de meest oostelijke spaarnis van de zuidmuur
van de kerk. Lang stond er een tiengebodenbord voor. Aan de buitenkant is de muur
dichtgemetseld. Het raampje geeft aanleiding tot veel verhalen, maar wat weten we echt?
Een vreemde plek
Het tralievenster zit op ooghoogte en heeft
een natuurstenen sponning. Het heeft geen
decoratieve functie. Ook is het op die plek
niet nodig om meer licht in de kerk te bren
gen. Het is het enige lage venster in de kerk.
Het raampje is vierkant, 65 bij 65 cm. Het
heeft vijf verticale tralies en één horizontale
stang. Bij de aanzet van de tralies en rond het
venster zijn nog verfsporen van een verflaag
uit het midden van de vijftiende eeuw.1 Dat
duidt erop, dat het venster direct aange
bracht is bij de bouw van de nieuwe buiten
muur van de zuiderzijbeuk na de torenbrand
van Palmzondag 1446. Die muur was klaar in
1456. In die tijd had de plattegrond van de
Walburgiskerk even de vorm van een sigaar.
De kapellenkrans rond het - in die tijd nog
hoge - koor bestond al, de grote transepten
en het Mariaportaal moesten nog komen.
Nu is het raampje blind, maar zeer waar
schijnlijk is het oorspronkelijk een echt ven
ster geweest, zodat men vanaf het kerkhof
naar binnen kon kijken. Wat opvalt is dat men
in de jaren erna bij verbouwingen de ruimte
rond het tralievenster vrij gehouden heeft.
Het bijgebouwtje aan de westkant van de
Annakapel, de huidige crèche, staat op circa
Links: het tralievenster met omgeving. Rechts: venster met verfsporen (foto's auteur)
^utphen - 2017/3 67
