Wie was toch...
Christiaan Marianus Henny
Of Christiaan Marianus Henny (*1817, Zut-
phen) als klein jongetje al bij de brandweer
wilde, weten we eigenlijk niet. In ieder geval
gaat hij zich later op bijzondere wijze met
brandbestrijding bezighouden. En brand
weerman wordt hij ook.
C.M. Henny is, net als zijn vader, kruidenier
in Zutphen. Daarnaast is hij agent voor een
brandverzekeringsmaatschappij in Tiel. Als
'de Tielse' zijn agenten afstoot, besluit Hen-
ny een eigen verzekeringsmaatschappij te
beginnen. Dat doet hij samen met de ande
re Zutphense agent van 'de Tielse', zijn neef
Garrit Jan Dercksen (*1797, Zutphen), han
delaar in houtschors en effecten. Ze richten
in 1845 de 'NV Assurantiemaatschappij tegen
Brandschade' op en opereren vanuit Derck-
sens huis, Ravenstraatje 3. De kans op brand
schade in Zutphen is groot: nauwe straatjes,
oude huizen, brandgevaarlijk bouwmateriaal,
ondoelmatige blusapparatuur. De zaken gaan
dan ook voorspoedig. In heel Nederland wor
den agenten aangesteld en al spoedig ook
daarbuiten. Het bedrijf verhuist naar IJsselka-
de 61, tevens woonhuis van Henny, en later
naar IJsselkade 3.
Brandpreventie is levensbelang. Daarom
reikt de maatschappij zilveren penningen uit
aan mensen die zich bijzonder verdienste
lijk maken bij brandbestrijding. Maar Hen-
ny doet meer. Hij richt zijn eigen vrijwillige
brandweerbrigade op. Die opereert naast de
gemeentelijke brandweer. Het hele personeel
doet mee. Henny schaft twee brandspuiten
aan, die op de Paardenwal worden gestatio
neerd. Iedere spuit wordt bemand met een
brandmeester, twee onderbrandmeesters,
vier pijpmeesters en 50 spuitgasten. Verder
heeft de brigade nog een chef-machinist, een
chef-pijpmeester en een bode. De leiding
C.M. Henny omstreeks I860. (foto Th. Brüggemann,
Amsterdam. Collectie Iconografisch Bureau, Den
Haag)
heeft vanzelfsprekend Henny zelf. Later gaat
Henny's vrijwilligersbrigade op in de gemeen
telijke brandweer.
Daarnaast is Henny actief in het maatschap
pelijke leven. Hij is meer dan twintig jaar
gemeenteraadslid en is ook lid van de Pro
vinciale Staten van Gelderland. Hij is provi
sor van het Burgerweeshuis en zit in tal van
verenigingsbesturen. Van de Nederlandsch-
Westphaalsche Spoorwegmaatschappij is hij
medeoprichter. 1 De Zutphense Spaarbank -
waarover hij diverse publicaties het licht laat
zien - komt onder zijn leiding tot bloei. Hen-
ny overlijdt in 1906 te Zutphen.
Zoon Carel volgt in 1894 zijn vader op als
directeur. In 1897 verhuist het hoofdkantoor
naar het internationaal georiënteerde Den
Haag. Door overnames ontstaat langzamer
hand de verzekeringsgigant die wie nu ken
nen onder de naam Nationale Nederlanden.
Ooit begonnen dus in Ravenstraatje 3 als 'de
brandkas van Henny'.
1 Waarvan thans nog de lijn Zutphen-Winters-
wijk een overblijfsel is.
(Rob Kammelar)
Literatuur
- Jaarverslagen Gemeente Zutphen; Nieuw
Nederlandsch Biografisch Woordenboek 1914
(www.dbnl.nl); diverse publicaties van Nationale
Nederlanden.
^utphen - 2017/3 85
