Studie, sport en spel
De Duitse militairen genoten een grote mate
van bewegingsvrijheid. Ze konden vrijwel
gaan en staan waar ze wilden. Alleen of in
groepjes maakten ze wandel- en fietstochtjes
in de omgeving. Er werden allerlei uitstap
jes voor hen georganiseerd, zoals excursies
naar de Zutphense gasfabriek en naar de
melkfabriek in Eefde. Hulpcomités hadden
Duitstalige boeken ingezameld, daarnaast
mochten de geïnterneerden lid worden van
de Openbare Leeszaal. De gemeente stelde
klaslokalen beschikbaar waar ze cursussen
konden volgen of lezingen geven. In de Bui
tensociëteit hadden ze hun eigen studiezaal.
Docenten werden gerekruteerd uit eigen
kring. In de groep, voornamelijk dertigers en
veertigers, waren uiteenlopende expertises
vertegenwoordigd en dat weerspiegelde zich
in het aanbod van lezingen en cursussen. De
onderwerpen varieerden van die Kartoffel-
zucht" door Feldwebel Kippenhan tot "das ewig
Weibliche in Goethes Dichtung und Leben" door
Leutnant Hopmann.
Veel geïnterneerden deden aan sport.
Braune's mannen kregen toestemming om
's avonds de gymnastiekschool te gebruiken.21
De roei- en zeilvereniging Isala stelde haar
boten beschikbaar, waarmee ze regelmatig op
de IJssel konden zeilen, roeien of kanoën.22
Op 1 september 1918 namen krijgsgevange
nen uit Zutphen deel aan het sportfeest voor
Duitse geïnterneerden in Wolfheze. Bij het
turnen was er een ie prijs voor Unteroffizier
Schneiderath, terwijl ook het vuistbaltoer-
nooi werd gewonnen door het team uit Zut-
phen.
Er werd volop gemusiceerd door de geïn
terneerden. Ze hadden een eigen zangkoor
dat ongeveer dertig leden telde en twee avon
den in de week oefende. In Dieren hadden
de geïnterneerden zelfs een strijkorkestje we
ten samen te stellen. De gezelschappen tra
den binnen eigen kring op, maar gaven ook
voorstellingen voor de plaatselijke bevolking.
Hoogtepunt in Zutphen werd de geselliger
Abend in de Buitensociëteit op 5 september
1918. De militairen waren bijzonder scheutig
geweest met hun uitnodigingen en de grote
zaal was dan ook tot de laatste plaats bezet.
Velen moesten blijven staan. Het strijkorkest
uit Dieren, versterkt met enkele 'Zutphense'
Duitsers, opende de avond. Feldwebel Kippen
han hield een welkomstspeech, waarin hij Ne-
De geïnterneerde Duitse militairen hadden in de Buitensociëteit hun eigen studie- en leeszaal.
(Regionaal Archief Zutphen, arch.nr.142, inv.nr.171)
44 ^utphen - 2017/2
