David de Gorter
Guust de Vries
Jonge jaren
Dit jaar is het precies drie eeuwen geleden dat de Nederlandse botanicus David de
Gorter in Enkhuizen geboren werd. David bracht zijn laatste levensjaren door in Zut-
phen, waar hij ook overleed en begraven werd. Hij was de eerste Nederlander die een
complete Flora van de Republiek samenstelde en wordt daarom ook wel de vader van
de Nederlandse floristiek genoemd.
Het gezin De Gorter behoor
de tot de gegoede burgerij
van Enkhuizen, waar de
welstand van de Gou
den Eeuw nog steeds
zichtbaar is. Zijn va
der Johannes (1689
1762) had daar een
medische praktijk en
ook David was voor
bestemd zich in de
geneeskunde te be
kwamen. Op z'n achtste
jaar vertrok David naar
Harderwijk, waar zijn va
der een aanstelling als hoog
leraar medicijnen had gekregen
aan de Gelderse Aca
demie. David volg
de daar de Latijnse
school, een opleiding
met zware nadruk op
taal en letteren. Leerlingen waren verplicht
Latjn te spreken. Vandaar stapte David over
op de Academie, die deel uitmaakte van het
toenmalige hoger onderwijs. Hier volgde hij
met veel vrucht de colleges van zijn vader en
andere hoogleraren en promoveerde hij op
17-jarige leeftijd.
Enig bekende portret van David de Gorter
gegraveerd door de prentmaker Jacob Houbraken
naar een verloren gegaan olieverfschilderij van de
Zutphense schilder Johan Anthonie Kaldenbach.
(Rijksmuseum Amsterdam)
kwam promoveren. Davids liefde
voor de botanica, die hij al van
zijn vader had meegekregen,
kreeg door de planten-
tochten met Linnaeus
rond Harderwijk een
extra impuls en zou
zijn verdere levens
loop gaan bepalen.
Na enkele jaren in
Amsterdam een me
dische praktijk te heb
ben uitgeoefend, werd
David aangesteld als
lector in de geneeskunde
in Harderwijk; curatoren
gingen hiertoe over om zijn
vader ervan te weerhouden naar
Utrecht te vertrek
ken, waar een meer
prestigieuze instelling
van hoger onderwijs
stond. Vader en zoon
De Gorter konden nu als collega's gaan sa
menwerken. Om ook David voor Harderwijk
te behouden, benoemden curatoren hem in
1745 tot gewoon hoogleraar. Een jaar later
trouwde hij met Cornelia Bucerus uit Enkhui
zen, afkomstig uit een geslacht van predikan
ten en zilversmeden.
In Harderwijk ontmoette David een jaar later
de beroemde Zweedse natuurwetenschapper
Carolus Linnaeus, die bij Johannes de Gorter
In de Harderwijkse periode verscheen De
Gorters eerste Flora, de Flora Gelro-Zutphanica
(1745), met een lijst van planten van wat we
8
^utphen - 2017/1
