morien books accordirt vnd bij deesen rentmeester
betaalt 20 daler 20 stuiver facit 22 gulden 4
ver' (zie afb. 4).16 Voor het verbranden van het
lichaam gebruikte scherprechter Pruijm vier
karren hout en twee vimmen stro.17
Op 30 augustus 1601 wordt aan Meester
Hans Praum scherprechter 'van utleidongh
seckeres vrouwe persons' een daler betaald. Deze
vrouw had tegens verbott der enige tijd
in de Roode Toornstrate in De Calen verble
ven 'ende aldaer ohnehrlicke stucken bedreven'.
Johan Lambertss (de stadsvilder, goltgrever,
reinmaker) ontving een halve daler voor zijn
assistentie.19
Na zijn vertrek eind 1604 als scherprechter
Verklaring en kostendeclaratie van scherprechter
Hans Pruijm tegen 'tovernaerster' Janneke Peters,
echtgenote van Cornelis Anthoniszoon Veelman.
'Den I2en Julii 1614.
Meester Hans Pruym, scherprechter, verclaerden
bij zijnen gedaenen eedt, dat hij door laste van den
edele heere officier, Jannichgen, Cornelis Thunis-
zoon Veelmans huysfrouwe, willende visiteren off
zij geen teyckenen aen haer lichaem en hadde,
alsoo zij van toverye befaemt was, ende tastende
aen desselffs Jannichgen, voorhooft, voor aen 't
haer, deselve Jannichgen tegens hem, respondent,
seyde (alleer hij haer geseyt hadde to wat eynden
hij aldaer tasten ende sach) in effecte aldus: "jae, ick
weet well wat ghij seggen wilt van dat litteycken,
dat litteycken hebbe ick gevallen", ende dat hij,
deponent, daerop antwoorden: "jae, weet ghij dat
te seggen, ghij weet wel meer", dat hij terstont
sach ende voelden een cleyn litteycken aen de
voorschreven Jannichgen voorhooft aen desselffs
haer, ende dat hij, deponent, vraegende hoe sij aen't
voors[chreven] litteycken quam, de voors[chreven]
Jannichgen daerop antwoorden, dat sij haer aen-
sicht in haer jonckheyt verbrant hadde ende 'tselve
litteycken daervan behouden. Verclaerden noch, dat
hij, deponant, als scherprechter omtrent 22 jaeren
[1592/93] geleden tot Mombour in 't bisdom van
naar Utrecht wordt mr. Hans Pruijm in Zut-
phen op 19 juni 1605 door mr. Hans Knutell
opgevolgd: 'Hans Knutell hebbende recommenda-
tie van Mr. Hans Praun gewesene Scharprichter al
hier, angenoomen op behoef tot Scharprichter deser
stadt'P
De 'veltscheerder van Bernevelt'
In 1619 verkreeg de voormalige Zutphen-
se scherprechter Hans Pruijm de 'eervolle'
opdracht om onze grote politicus Johan van
Oldenbarnevelt te onthoofden. Dit was nor
maal een taak voor de scherprechter van
het Hof van Holland (standplaats Haarlem).
Deze functionaris, Mr. Jacob Mosel,22 kampte
ten tijde van de executie echter met ziekte en
Trier, wel 75 personen, die als tovernaers gecon-
demneert waeren, gebrant heeft ende dat alle de
zelve personen oock een sodanich litteycken boven
aen haer hooft hadden. Item dat oock scherprech
ter geweest es tot Sutphen ende dat in den tijt als
hij daer scherprechter was, aldaer gevangen was
een vrouw-persoon, die befaemt was ende bekende
een tovernaerster te zijn, ende d'welcke voor den
gerechte aldaer geexamineert worden op seeckere
delicten, bij haer geperpetreert, die in 't examen
haer hals in presentie van de heeren gebroocken
worden ende dat dezelve vrouwpersoon oock
soodanich litteycken als voors[chreven] aen haer
hooft hadde.'
'Specificatie voor meester Hans Pruym, Scherp
rechter der Stadt U[trecht] 'tgeene hij verdient
heeft aen [Jannichgen, huysfrouwe] Cornelis
Theuness[oon]
In den eersten compt hem dat hij deselve tot drie
reyse in't water heeft gebrocht in presentie van de
edele heeren schepenen, compt daer-van de som-
me van 3 gulden
Noch compt hem dat hij d'selve heeft gewegen in
presentie vande ed[ele] heeren v[oor]sch[reven]
tot tauxatie van't selve, de zomme van 2 gulden
Somma 5 gulden'2I
108 Sutphen - 2016/4
