'Gravenpoortje' krijgt weer
zijn oude schelpenmozaïek
De schelpenkoepel na de restauratie.
(Foto Zeylemaker, Stedelijk Museum Zutphen)
21 september 1966 - Er begint schot te komen
in de restauratie van het poortje, dat de toe
gang vormt tot hotel 's Gravenhof. Werklie
den van het stucadoorsbedrijf Geerken zijn
bezig het schelpenmozaïek bovenin de koe
pel aan te brengen. Het is met recht een stuk
je monnikenwerk, dat de heren H. Bück en
C.J. van Mer verrichten in dit monument,
waarin het mozaïek weer volgens het oor
spronkelijke patroon zal worden opgebouwd.
De Zutphense koepel is de eerste van
een serie koepels in Nederland, die
men op deze wijze weer in haar oude luister
wil herstellen. Andere koepels vindt men on
der meer in het rijtuigmuseum in Leek en in
Roosendaal.
Voor het verwijderen van de oude pleister
laag, hebben de heren Bück en Van Mer de
schelpen, die nog ongeschonden waren, van
de muur losgeweekt en stuk voor stuk genum
merd. Daarna werden ze op plankjes geplakt
en opgeborgen totdat men de oude pleister
laag had verwijderd. Vervolgens werd in het
bovenste gedeelte van het poortje een laag
glas gespoten, waarop het schelpen mozaïek
precies volgens het oude patroon moest wor
den aangebracht. Ruim duizend oorspron
kelijke schelpen bleken nog bruikbaar. Om
het monument weer in zijn authentieke staat
terug te brengen, waren echter nóg ruim ne
genentwintigduizend schelpen nodig, die uit
alle delen van de wereld werden aangevoerd.
Een bonte verzameling
Uit tekeningen, die voor het begin van de
restauratie waren gemaakt, kan men nauw
keurig nagaan hoe het patroon moet worden.
Het koepeltje bestaat uit zes vlakken en het
mozaïek wordt symmetrisch aangebracht.
Daar waar de koepel overgaat in het rechte
gedeelte zullen de schelpen naast elkaar wor
den ingelegd. Het mozaïek vormt een bonte
verzameling van schelpen in allerlei grootte
en kleur. Er zijn enorme Japanse pareloesters
bij met een doorsnede van meer dan twintig
centimeter, maar ook hele kleine exempla
ren, die een oppervlakte hebben van nog
geen vierkante centimeter. Prachtig zijn de
uitheemse Haliotes, een schelpensoort in
goudgroene tinten met een diameter van vijf
tien centimeter. De kleinere exemplaren heb
ben een zilverachtige glans.
Onder dit schelpenmozaïek zullen de rech
te gedeelten van het poortje een marmeren
bekleding krijgen. Duizenden stukjes mar
mer zullen stuk voor stuk op hun plaats be
vestigd worden door de heren Bück en Van
Mer. Wit en zwart marmer afgewisseld met de
warme gloed van rood marmer zullen straks
als het poortje klaar is dit unieke monument
nog meer tot zijn recht laten komen.
(De rubriek 'Zutphen vijftig jaar geleden' bestaat
uit veelal ingekorte artikelen die destijds in de
Zutphensche Courant hebben gestaan.)
^utphen - 2016/3
