Gerard Vanter
Die naam kiest hij in 1918 om uit het zicht
te blijven van zijn superieuren. Als gemo
biliseerd huzaar verspreidt hij namelijk de
communistische Soldaten-Tribune, waarin hij
oproept om soldatenraden te vormen in na
volging van de Russische Revolutie. Tever
geefs. Een Nederlandse revolutie komt er
niet.
Vanter wordt geboren als Gerardus Johannes
Marinus van het Reve (*1892, Enschede). Bei
de ouders zijn textielarbeider. Als vader Van
het Reve - bewonderaar van Domela Nieu-
wenhuis - een staking leidt, wordt hij prompt
ontslagen. Dat maakt enorme indruk op Ge
rard, die al op zijn twaalfde de fabriek in gaat.
Na de mobilisatie wordt Vanter lid van de
communistische partij. Hij gaat als journalist
aan de slag bij het dagblad De Tribune. Hij
trouwt en krijgt twee zoons, Karel (1921) en
Gerard Kornelis (1923).
In 1924 houdt hij een opruiende toespraak,
als er in Twente weer eens gestaakt wordt. Dat
kost hem twee maanden gevangenisstraf. Die
zit hij uit in de strafgevangenis van Zutphen.
De weduwe van dominee Van den Bergh van
Eysinga laat hem daar een boeket rode rozen
bezorgen. Hij wordt goed behandeld in Zut-
phen. Vanter mag de gevangenisbibliotheek
beheren. Gevangenisdirecteur Sluiters zoekt
hem geregeld op in zijn cel. Ze spreken ook
over levensbeschouwelijke kwesties. Met Pink
steren komt een meisjeskoor optreden voor
de gevangenen, die in hun cel moeten blij
ven. De zuivere meisjesstemmen zingen Duit
se Wander- und Liebeslieder. Vanter ervaart het
als een kwelling.
Door zijn kritische houding raakt hij in de
cpn op een zijspoor. Hij wordt ontslagen bij
De Tribune. Ondanks alles blijft hij lid van de
partij. De historicus Jan Romein bezorgt hem
af en toe een baantje. Hij gaat kinderboeken
schrijven en ook politiek geëngageerde ro
mans. Ook blijft hij bewonderend publiceren
G.J.M.van het Reve, ets van Tine Fraterman, ca.
1944. Afbeelding overgenomen uit: 'Gerard Reve'
door Nop Maas.
over de Sovjet-Unie.Tijdens de oorlog moet
hij onderduiken. Hij werkt mee aan de ver-
zetskrant Het Parool. Na de bevrijding wordt
hij hoofdredacteur van de Twentse editie van
deze krant.
In 1972 neemt Gerard Vanter afstand van
zijn communistische verleden. Hij noemt
zich zelfs anticommunist. Hij overlijdt te Am
sterdam in 1975.
Zijn beide zonen zullen hun vader ruim
schoots overvleugelen als Oost-Europaken
ner en schrijver. Karel van het Reve (f1999)
wordt slavist en eigenzinnig essayist. Gerard
Kornelis van het Reve (f2006; pseudoniem
Simon van het Reve, Gerard Reve) bouwt een
omvangrijk oevre op als literair schrijver en
dichter.
(Rob Kammelar)
Literatuur
- G.J.M. van het Reve, Mijn rode jaren. Herinnerin
gen van een ex-bolsjewiek, Utrecht 1967.
- Henny Buiting, Gerardus Johannes Marinus van
het Reve: http://socialhistory.org/bwsa/biogra-
fie/reve.
^utphen - 2016/3 85
