Uitsnede uit een houtsnede van Jan de Gheet (1515): de kraan van Antwerpen.
vrijgeleide hebben door de gebieden van de
bisschop, zij het tot Pasen (1805/21). Wat
hadden Munster en Zutphen met elkaar te
maken? Het was in de tijd na de eerste Bour
gondische bezetting van Gelre door Karel de
Stoute. Die was gesneuveld en de rechtmatige
hertog liet het afweten. Zijn zuster, Catharina,
werd tot regentes benoemd. Maar natuurlijk
had ze als zwakke vrouw bescherming nodig.
In 1480 was de bisschop van Munster haar be
schermer. Dat leverde hem enige invloed op.
Deze brieven getuigen daarvan.
Het meest bijzondere document over dit
onderwerp is klein en het is geen geleide-
brief (1805/79). Wat is het dan wel? In dat
document staat: Ich Johannes von Landemburg
zolleschriver zu Bacherach, bekennen dass ich uff
hude Samstdag nach Sant Matheus tag Anno et
cetera XL'us enpfangen han acht Rinschen gulden
der Cantzlij mijns gnedigen heren hertzog Ludwigs,
des pfeltzgreven Lodewijk V, gehorig von Gerhart
von Hamminckel als von eins geleitsbriefs wegen
antreffende die zwo stedtde Zutphen und Arnheim.
In huidig Nederlands: Ik, Johannes von Lan-
demburg, tolschrijver te Bacharach, verklaar
dat ik heden, zaterdag 25 september 1540
ontvangen heb acht Rijnse gulden van de
Kanselarij van mijn genadige heer hertog
Ludwig, van de paltsgraaf Lodewijk V, gehorig
von5 Gerhart von Hamminckel voor een gelei-
debrief betreffende de twee steden Zutphen
en Arnhem. Op de achterkant (1805/80)
staat: Gelijstbrief der van Zutffen und Arnhem.
Kortom: het is een kwitantie en Johannes von
Landemburg fungeerde als extern bureau. Er
is veel veranderd sinds die tijden, maar nu en
toen gold: alleen de zon gaat voor niks op.
Noten
1. De transcriptiegroep bestond uit Jan van Aken,
Annie Albers, Cor Bierhof (J), Joost Dijksman,
Jan Frings, Aafje Groustra, Rob Kammelar, Jan
Klompenhouwer, Dineke van Krimpen, Jan
Nieuwburg (J),en Annie Nijenhuis.
2. zonder arglist zonder bijbedoelingen.
3. Een dagvaart is een vergadering op last van
een vorst of stedelijke autoriteit en bestaand
uit afgevaardigden die uit verschillende plaat
sen werden bijeengeroepen.
4. Veel van deze termen zijn in de loop van de
tijd van betekenis veranderd. Het zou te ver
voeren daarop in te gaan. De strekking is dui
delijk: iedere ambtenaar c.q. onderdaan van
de graaf.
5. De relatie tussen beide heren is niet duidelijk
geworden.
78 ^utphen - 2016/3
