Gerhardt Kreynck
In 1642 wordt Gerhardt Kreynck (*1612)
opgenomen in de vroedschap. Zijn familie
maakt dan al driehonderd jaar deel uit van
de regeringselite van Zutphen. De Kreyncks
leven van grootgrondbezit en de wijnhandel.
Gerhardt blijkt een bestuurlijke duizendpoot.
Hij is stadstimmermeester - zeg maar direc
teur openbare werken - en stadspolicymees-
ter. In die laatste functie is hij verantwoorde
lijk voor de openbare orde. Daarnaast is hij
provisor van het Bornhof en het Gasthuis. De
stad stuurt hem regelmatig op pad als afge
vaardigde en onderhandelaar. Zo is hij gede
puteerde bij de Staten Generaal in Den Haag
en bewindvoerder van de Verenigde Oost-In
dische Compagnie.
Gerhardt Kreynck geeft blijk van politieke
lenigheid. Als in 1672 het leger van Lodewijk
xiv voor de stad verschijnt, ondertekent hij
samen met Adriaen Valck de acte van overga
ve, die Lodewijks broer Philippe van Orléans
hen voorlegt. Tijdens de Franse bezetting
blijft Kreynck aan als stadsbestuurder. Na het
vertrek van de Fransen bevestigt stadhouder
Willem iii hem opnieuw in zijn functie. In
1676 wordt hij zelfs burgemeester. Dat blijft
hij tot zijn dood.
Kreyncks talenten als onderhandelaar blij
ken echter niet, als in 1675 de soldaten van
het garnizoen hun achterstallige serviesgeld
opeisen. Onder veel tumult trekken ze met
hun vrouwen naar zijn huis in de Waterstraat.
Kreynck is niet thuis - of doet alsof - en laat
zijn dochter en dienstmeid de boel sussen.
Dat mislukt. De meute dringt het huis binnen
en weigert te vertrekken aleer er geld komt.
Over de afloop van dit relletje zwijgen de
kronieken. Kreynck blijft echter gewoon in
functie.
Hij overlijdt in 1691. Met zijn dood is te
vens de rol van het geslacht Kreynck in het
stadsbestuur uitgespeeld. Een tastbare herin
nering aan hem als stadstimmermeester is de
Portret van Gerhardt Kreynck, geschilderd door
Dirck van Loonen. (Collectie Stedelijk Museum
Zutphen/bruikleen Stichting der Heerlijkheden
Oosterland, Sirjansland en Oosterstein)
oude steen met zijn naam (en die van collega
Adriaen Valck) ingemetseld in de kademuur
ter hoogte van de Marspoortstraat.
Tegenwoordig waarderen we Gerhardt
Kreynck om een heel andere reden. Tussen
al zijn bestuurlijke werkzaamheden door is
hij een ijverig en onvermoeibaar afschrijver
van oude charters, stadsrekeningen en ande
re historische documenten. Dat resulteert in
35 gebonden boekwerken in klein maar re
gelmatig handschrift, die in 1878 door zijn
erfgenamen aan de gemeente worden ge
schonken. Een onschatbaar bezit, omdat veel
originelen nadien verloren zijn gegaan.
(Rob Kammelar)
Literatuur
- RAZ: archiefnr.1, inv.nr. 2050; archiefnr.141
(collectie Kreynck.
- Jhr. Mr. R.C.C. de Savornin Lohman: Een
kadesteen in het licht van de stadsgeschiedenis van
Zutphen, in: OUD-ZUTPHEN1991-1.
52
^utphen - 2016/2
