Daar komen de schutters
De Schutterij van Zutphen gemobiliseerd
(1830/1834)
Rob Kammelar
Eind augustus 1830 begon de Belgische afscheidingsbeweging serieuze vormen aan te
nemen. Soldaten uit de zuidelijke garnizoenen deserteerden massaal. De gevechtskracht
van de Nationale Armee smolt weg als sneeuw voor de zon. Koning Willem I probeerde
uit alle macht verder uiteenvallen van zijn koninkrijk te voorkomen. De onlusten
mochten niet overslaan naar het noorden. Het leger moest zo spoedig mogelijk weer op
sterkte gebracht worden. Daartoe werd in oktober 1830 in het hele land de Schutterij
mobiel verklaard. Dit artikel vertelt onder welke omstandigheden de mobilisatie van de
Schutterij van Zutphen plaatsvond. In een volgend artikel zal worden verteld over de
problemen die hier ontstonden doordat Zutphen was aangewezen als verzamelplaats
voor de gemobiliseerde plattelandsschutters uit het Gelderse Noorderkwartier.
het vaderland te verdedi
gen. Voor alle zekerheid
liet Willem i op zijn pro
clamatie twee Koninklijke
Besluiten volgen, respec
tievelijk op 10 en 11 ok
tober 1830. Deze voorza
gen in de mobielmaking
van de eerste ban van de
dienstdoende én de rus
tende schutterijen in het
hele land. De vrijetijds-
soldaten van de Schutterij
moesten de gaten in het
leger dichten.
Uitingen van gekrenk
te nationale trots waren
er alom, maar massaal
naar de wapenen grijpen
deden 's konings onder
danen niet. Landelijk
verbonden zich slechts
achthonderd vrijwilligers
voor onbepaalde tijd en
Te Wapen!
Welaan! Te Wapen,
op de dringende bede
van Uwen Vorst. Te Wa
pen, voor de zaak van
orde en van regt. Te Wa
pen, onder ootmoedig en
biddend opzien tot den
Almagtigen God, die Ne
derland en Oranje zoo
dikwerf uit de grootste
gevaren heeft gered.
Met deze nogal pathe
tische oproep richtte
koning Willem i zich in
zijn proclamatie van 5
oktober 1830 tot zijn on
derdanen.1 Om de Belgi
sche opstand de kop in
te drukken diende het
uiteengevallen en gede
moraliseerde leger met
spoed op sterkte gebracht
te worden. Vrijwilligers
werden opgeroepen om
Koning Willem I (1772-1843) heeft de
afscheiding van België nooit kunnen
verkroppen. Hij hield zijn leger jarenlang
paraat aan de grenzen. Pas in 1839 werd
de militie gedemobiliseerd, nadat in 1834
de schutters naar huis mochten. Staal
gravure door Pierre Devlamynck naar
een schilderij uit 1824 van J. Odevaere.
(Stedelijk Museum Zutphen)
Zutphen - 2016/1
9
