Abersonlaar
ier orai<e en rinienaerinK
De eerste vermelding van het goed en het
geslacht Ter Brake is uit 1378, toen Reynolt
ter Brake dit goed in leen ontving van de her
tog van Gelre.2 Vermoedelijk was het goed
Ter Brake een nieuw, vanuit het nabijgelegen
Rhienderink gesticht goed. De volgende vier
aanwijzingen maken dat aannemelijk:
1. Rhienderink is veel ouder dan de eerste
vermelding van Ter Brake. Van een hou
ten waterput op het goed Rhienderink,
die in 2004 is opgegraven, is de ouderdom
vastgesteld op 1059 na Chr.3 De oudste
vermelding van Rhienderink is uit 1347,
wanneer een huis Reijnardijnck genoemd
wordt, gedeeltelijk in bezit van Hendrik
Reijnardijnck,.4 In deze tijd - de late mid
deleeuwen - moest een huis op het plat
teland in verband met de veiligheid verde
digbaar zijn, op z'n minst met een gracht.
Uit 1402/1403 is er een vermelding van
de bouw of het herstel van een kapel bij
het huis Rhienderink! In datzelfde jaar
vond er groot herstel aan het huis plaats,
de bovenkant van het huis werd nieuw
opgetrokken en het dak vernieuwd; ook
wordt het plaatsen van palen genoemd.5
Een jaar later wordt een molen - waar
schijnlijk een rosmolen - bij Rhienderink
vermeld.6
2. Het goed Rhienderink bestond in 1347
behalve uit een huis ook uit een hofstede
en landerijen, waaronder stukken land bij
het zuidelijker gelegen de Bieshorst. Ter
wiLaiieue v<m iicl nuiuige au ducii- en nuiz.enpi<ui
van Warnsveld met daarachter geprojecteerd de
kaarten uit 1644 en 1832. (Diederik Rijs)
Brake is gelegen op een hogere zandkop,
tussen Rhienderink en Bieshorst.7 Het
goed Ter Brake zou dan gesticht zijn aan
de rand van het goed Rhienderink, op of
bij nieuw ontgonnen grond.
3. De naam Brake duidt op nieuwe ontginning.
Dit is een oude afleiding van het woord
breken en had ook de betekenis 'losmaken,
scheuren' van de grond, niet alleen na de
oogst, maar ook bij uitbreiding.8 Woeste
gronden, bijvoorbeeld heide, waren bezit
van de hertog van Gelre en mogelijk heeft
hij een deel van de heide voor Ter Brake
ter ontginning uitgegeven en daar Reinold
mee beleend. In het leenregister wordt
Ter Brake in 1473 beschreven als: '...daer
naest gelant is Borrenhof Rhienderink]
an deen sijde ende voort alom in den ge-
meynen velde heide, markebezit]
Nog in 1832 lag er dichtbij een groot hei
develd ten oosten van Rhienderink.9
4. Hendrik Reijnardijnck stelde vanaf 1347
gedeeltes van zijn goed als onderpand
voor leningen die hij van Hendrik Louwer-
schepen in Zutphen - en anderen ontving.
Vanaf 1358 verkocht hij het goed Rhien
derink in delen aan dezelfde Louwer. Hen
drik Reijnardijncks broer Wolter werd voor
diens erfdeel van Rhienderink tevreden-
gesteld.10 In de jaren 1371-79 verklaarden
^utphen - 2016/1
17
