van zekere waarde ten einde zich daarmede
een vrolijken dag te kunnen verschaffen'.22
En natuurlijk was daar weer dominee Bax
met een gedicht: zeven strofen van tien regels
maar liefst. Of de thuiskomers zich veel tijd
gegund hebben Bax' dichtregels tot zich te
nemen, laten we maar in het midden. Wie de
moeite nam zich door de eerste vijf strofen
heen te worstelen, kon in het zesde de volgen
de regels lezen:
11 Arnhemsche Courant van 6 nov. 1830.
'Legt nu uw zwaard, met eer gedragen,
In eed'le zelfvoldoening neer;
Keert aan het hart van vriend en magen
Tot stil en huisselijk leven weêr;
Rust op de onwelkbare eerlauwrieren,
En 't kruis dat u de borst blijft sieren,
Zij u een zeker onderpand,
Dat alle braven u vereeren,
Die burgertrouw en moed waarderen.
Ontvangt den dank van 't Vaderland!23
Daar moesten de terugkeerders het dan maar
mee doen. En natuurlijk met die consumptie
bonnen.
Noten, bronnen, literatuur
1 De volledige proclamatie is na te lezen in
Johan P. Nater, De Tiendaagse Veldtocht. De Belgi
sche Opstand 1830/1831. Haarlem 1980.
2 Dit is exclusief vrijwilligerskorpsen zoals de
Jagers van Van Dam uit Utrecht en de studen
tencompagnieën uit onder meer Leiden en
Franeker (bron: Nater, p. 51).
3 Publicatie van 9 oktober 1830, geciteerd uit de
Arnhemsche Courant van 12 oktober 1830.
4 Vermoedelijk was dit predicaat alleen voorbe
houden aan compagnieën samengesteld uit de
eerste ban van dienstdoende schutterijen.
5 Regionaal Archief Zutphen (RAZ), archiefnr.
2 (gemeente Zutpen 1816-1919), inv.nr. 301
(Ingekomen Stukken 1830), brief Gouverneur
v.d. Prov. Gelderland aan B&W d.d. 24 okt.
6 Id., id., inv.nr. 20 (Raadsnotulen 1830), raads
besluit 14 oktober.
7 Id., id., inv.nr. 301, brief Lulofs aan B&W 16
okt.; 'monteringsstukken': militaire uitrustings
stukken.
8 Id., id., inv.nr. 20 raadsbesluit 13 november.
9 Id., id., inv.nr. 301, brief Van Löben Sels aan
B&W 16 okt. 1830.
10 De namen van alle andere schutters van de
keurcompagnie zijn te vinden in: RAZ, ar-
chiefnr. 302 (Familie Van Löben Sels), inv.nr.
276 (Veranderingenstaat).
12 RAZ, archiefnr. 238 (Schutterij), inv.nr. 27 (Re
gister van afgegeven wapenen etc.); achter tien
namen van de op 2 november 1830 ingelijfde
schutters staat expliciet vermeld: vrijwilliger;
als de aanhalingstekens in de kolom Grade van
dit register niet alleen betrekking hebben op
de dienstgraad, maar ook op de kwalificatie
vrijwilliger, tellen we veertig vrijwilligers. Dat
zijn er nog lang geen zeventig en bovendien
nog steeds onwaarschijnlijk veel in het licht
van de landelijke cijfers.
13 D. Bax: Vaartwel aan de uitrukkende Schutterij te
Zutphen op Dingsdag 2 November 1830 (collectie
RAZ).
14 RAZ, archiefnr. 302, inv.nr. 73 (Menageboek
1830/1831).
15 Id., archiefnr. 2, inv.nr. 1094B (Bijlages stadsre
keningen 1831).
16 In een volgend artikel zal kort worden in
gegaan op de rol van de Gelderse schutterij
tijdens de Tiendaagse Veldtocht.
17 RAZ, archiefnr. 2, inv.nr. 309 (Ingekomen
Stukken 2e helft 1834), brief Winold Abbing
aan B&W 8 aug. 1834.
18 Id., Index op de Notulen van de Raad 1816 -
1852.
19 Id., archiefnr. 238, inv.nr. 27 (Register van afge
geven wapenen etc.).
20 Id., archiefnr. 2, inv.nr. 134 (Verbaal B&W
1834).
21 Id., id., inv.nr. 1100 (Bijlages stadsrekeningen
1834).
22 Id., id., inv.nr. 25 (Notulen van de Raad 1834).
23 D. Bax: Welkom aan de uit het leger te velde terug-
keerende Zutphensche schutterij op den 2 september
1834 (collectie RAZ).
Zutphen - 2016/1
15
