fl
man tegelijk mee worden overgezet. Vooraf
werd een lijn over het water gespannen, waar
aan de mannen die zich op de zak bevonden
zich voorttrokken. Op stilstaand water kon
ook worden gepeddeld. Dergelijke oefenin
gen werden niet gevaarlijk geacht. Zelfs de IJs-
sel werd op die manier overgestoken.
Bij de laatste overtocht van die middag ging
het echter mis. Drie mannen moesten nog de
oversteek van de Jacob Damsingel naar het
Artilleriepark maken. Omdat ze de laatsten
waren, hadden ze op hun oever de lijn losge
maakt en aan de voorzijde van de drijfzak be
vestigd, zodat hun maten aan de overkant hen
konden binnentrekken. Midden op de gracht
kantelde de drijfzak plotseling. De drie man
nen raakten te water. Milicien Maatman was
een goed zwemmer en kon op eigen kracht
de wal bereiken. Milicien Wells, die pas op
zwemles was, kon zich ternauwernood boven
water houden. Korporaal Piets verdween vrij
wel direct in de diepte. Onmiddellijk spron
gen zeven, acht wielrijders het water in om de
drenkelingen te hulp te schieten. Onder hen
kapitein Hilwig, die als toeschouwer bij de oe
fening aanwezig was. Wells kon door zijn ma
ten snel naar de kant worden gebracht. Voor
Piets kwam alle hulp te laat. Keer op keer do
ken Hilwig en anderen hem na. Tevergeefs.
Pas na een uur werd zijn lichaam opgedregd.
Reanimatie door officier van gezondheid
Bruinier mocht niet meer baten.
De oorzaak van het ongeluk bleef onduide
lijk. Gewoonlijk lag er bij de oefeningen met
de drijfzakken een roeiboot stand-by. Dat was
deze keer niet het geval. De boot was in de
cavalerieloods gelaten, omdat hij net geschil
derd werd. Enkele manschappen zouden er
tijdens de oefening nog hun beklag over heb
ben gedaan dat ze zonder begeleiding van de
roeiboot naar de overkant moesten. Pas toen
er naar het lichaam van korporaal Piets ge
dregd moest worden, werd de boot alsnog te
water gelaten.
'Blauwe' troepen op de oprit van de IJsselbrug in
De Hoven tijdens de legermanoeuvres van 1913.
(foto Het Leven 1913, Regionaal Archief Zutphen)
Onder grote belangstelling van de bevolking
werd korporaal Piets enkele dagen later in
aanwezigheid van zijn ouders en zijn meisje
met militaire eer begraven.18 Het ongeluk was
des te pijnlijker voor kapitein Hilwig, omdat
hij de door hem verbeterde en daarom Hil-
wigsysteem genoemde drijfzakmethode pas
nog bij zijn superieuren had gepropageerd.19
Er was namelijk een aantrekkelijk alternatief.
Bij die methode werd een staaldraad over
het water gespannen waaraan manschappen,
hangend aan een katrol, tegelijk met hun
fiets konden worden overgezet. Dit systeem
werkte snel en efficiënt en was bedacht door
kapitein A. Dudok van Heel, commandant
van de 3e Compagnie Wielrijders.20 Was Hil-
wig echt overtuigd van de voordelen van de
drijfzak of speelde er bij zijn advies enige ja
lousie de métier mee? Het onderzoek naar de
oorzaken van het ongeluk lijkt geen gevolgen
^utphen - 2015/4 103
