Links: in Wapsen gevonden zegelstempel van
Gerard van Wapsen en Wesse. (foto: Gemeentelijke
Archeologische Dienst Zutphen)
Midden: zegelafdruk van de in Wapsen gevonden
zegelstempel. (foto: Gemeentelijke Archeologische
Dienst Zutphen)
Rechts: tekening van zegelafdruk: gerardi de wap
wes, met één romaanse W en één gotische W.
(D. Rijs)
van de graaf gerekend worden.5 De tweede
vermelding van Wapsen is van ruim anderhal
ve eeuw later. In 1291 was Gerardus de Waps
rentmeester op het rentambt Doesburg. Van
hieruit inde hij de afdrachten van allerlei ver
spreid liggende bezittingen en rechten die de
graaf van Gelre had in de streek Doesburg,
Hummelo, Doetinchem en de Liemers, tot
aan Emmerik toe.
Uit de overgeleverde belastinglijst van
Gelre uit 1294/95, waaruit we ook weten
dat Gerard van Wapsen eerst ambtenaar in
Doesburg was, blijkt dat hij ten minste vanaf
1293 de verantwoordelijkheid had gekregen
voor een ander en belangrijker rentambt. Hij
inde toen de diverse belastingsoorten in ver
spreid liggende plaatsen op de Veluwe en in
de Graafschap Zutphen, met een meer dan
dubbel zo hoge opbrengst als in zijn vorige
functie.6 L.S. Meihuizen concludeert over de
gebieden waar Gerard van Wapsen zijn ambt
uitoefende: 'Er blijken enige officia (Lat.: of
ficium, ambt) te zijn welke rechten omvat
ten uit het latere Zutfense en het Arnhemse
kwartier. Een reeds lang veronderstelde oor
spronkelijke eenheid van deze landschappen
lijkt dus zeer aannemelijk' en even verder:
'Wel is het opvallend dat alle door Gerard van
Waps genoemde plaatsen liggen langs oude
wegen en stromen en geen concentratie ver
tonen tot een gesloten gebied.'7 Meihuizen
vermoedt dat Gerard van Wapsen toen rent
meester was over oudere rechten van de graaf
van Zutphen.8
In de overgeleverde belastinglijst uit
1294/95, waar Gerard van Wapsen als be-
lastinginner vermeld wordt, komt ook zijn
naamgevend goed voor: 'Item de pascuis
Wapsyn 1 pond'. Hier gaat het over opbreng
sten uit weidegronden van Wapsen (Lat.: pas-
cua weide). Uit latere belastinglijsten blijkt
dat het om het weiden van schapen gaat. Een
hof wordt hier nog niet genoemd, maar in
deze belastinglijst worden veel hoven niet
gespecificeerd. Deze opbrengsten behoren
ook niet tot het rentambt waar Gerard van
Wapsen zelf zijn belastingen moest innen. Ze
staan vermeld bij de belastinginkomsten van
het rentambt van Zutphen, aan de overkant
van de IJssel, en als enige belastingopbrengst
van de hoofddomeinhof van Zutphen, die
68 ^utphen - 2015/3
