«H.UNDSCHE TUIN
De Duitse officieren die het kader vormden van
het contingent geïnterneerden in Zutphen, waren
ondergebracht in hotel De Hollandsche Tuin aan de
Groenmarkt. In de Tweede Wereldoorlog werd dit
gebouw verwoest. (particuliere collectie)
tussen Grandcourt en La Boisselle. Daar
woedde van juli tot november 1916 een van
de bloedigste veldslagen ooit. Meer dan zes
honderdduizend Duitsers werden gedood,
gewond of raakten vermist. Hetzelfde lot trof
nog eens zeshonderdduizend soldaten aan
geallieerde zijde.6 Maakte Franz Kalble die
strijd mee? De 2 schweren Kriegsjahren zouden
daarop kunnen wijzen. Meer dan waarschijn
lijk is hij daar door de Britten krijgsgevangen
gemaakt en naar Engeland overgebracht.
Herbegraven
Franz Josef Kalble overleed op 15 oktober
1918 in het ziekenhuis in Zutphen. Longont
steking vermeldt de overlijdensadvertentie.
Hoogstwaarschijnlijk was Kalble een van de
vele slachtoffers van de Spaanse griep, die
toen net aan zijn tweede, veel verwoestender
golf was begonnen.7 Hij was 37 jaar toen hij
aan het virus bezweek. Het is niet bekend of
er familie bij zijn begrafenis aanwezig was.
Kalble was afkomstig uit het dorpje Diers-
burg aan de rand van het Zwarte Woud in het
groothertogdom Baden,8 waar hij als jacht
opziener werkzaam was geweest. Hij liet een
vrouw en een stiefzoon achter.9
Inmiddels zijn de stoffelijke resten van Franz
Kalble herbegraven op de Duitse militaire be
graafplaats in Ysselsteyn bij Venray. Naast vele
duizenden Duitse soldaten uit de Tweede We
reldoorlog liggen hier ook de stoffelijke res
ten van enkele tientallen Duitse militairen die
in ons land stierven tijdens de Eerste Wereld
oorlog. Franz Kalble rust in graf a-1 .10
Noten
1 18 oktober 1918.
2 Met zwart rouwfloers bekleed.
3 Volledige tekst op bijv. http://www.volkslie-
derarchiv.de/text4551.html
4 Evelyn de Roodt, Oorlogsgasten. Vluchtelingen
en krijgsgevangenen in Nederland tijdens de Eerste
Wereldoorlog, Zaltbommel 2000.
5 Rob Kammelar Jan Klompenhouwer, 'Ein
dreifach donnerndes Hurra...!! Duitse officie
ren en onderofficieren in Zutphen tijdens de
Eerste Wereldoorlog', in H. de Beukelaer
T. Sodmann, 1914 1918 Als Krieg und Frieden
neben einander wohnten Toen oorlog en vrede
buren waren, Aalten 2014.
6 Leo van Bergen, Zacht en eervol. Lijden en sterven
in een Grote Oorlog, Den Haag 20012.
7 Reinold Vugs, In veel huizen wordt gerouwd. De
Spaanse griep in Nederland, Soesterberg 2002.
8 In de tegenwoordige deelstaat Baden-Württem-
berg.
9 http://www.geni.com/people/
Franz-K%C3%A4lble/6000000006412687449
10 Vriendelijke mededeling van Karl-Heinz Voigt,
Pflegebereichsleiter Duitse Militaire Begraafplaatsen.
12 ^utphen - 2015/1
