Toren naast Oudewand 47
Toren Bornhovestraat 33
Afb. 7a Toren naast Oudewand 47 gezien vanaf de
toren bij het Hagepoortplein.
7b Detail. Hier is de geprofileerde bakstenen lijst te
zien. De overdekte weergang is een reconstructie
op grond van sporen van aankappingen in de gevels
van de torens. (foto's: auteur)
zitten weer twee horizontale balken, hoogst
waarschijnlijk een latere modernisering uit
de tijd van het eerste vuurgeschut. Het zijn
balkjes waarop tijdens het afvuren de zogehe
ten haakbussen werden gelegd. Dit waren in
feite ijzeren buizen gevuld met buskruit en
een kogel; aan de onderkant zat een haak die
moest voorkomen dat de terugslag van het
wapen de schutter noodlottig zou worden.
De afb. 5a en b zijn reconstructies aan de
hand van bouwsporen gevonden in de toren
naast Oudewand 47.
Het banket, waarop gelopen moest worden, is
in feite veel te smal, 48 cm, om nog veilig op
te kunnen staan. Oorspronkelijk zal dit een
breedte van ongeveer 70 cm hebben gehad.
Die versmalling ontstond waarschijnlijk bij
het aanbrengen van het gewelf, toen het nu
verdwenen stuk moest worden weggehakt.
Een maquette
Om dit nog eens helder te krijgen maakte ik
een maquette van de waarschijnlijk oorspron
kelijke situatie. Hierop heb ik de vloer op de
hoogte van de brug gelegd. Vanaf de vloer
waren dan een paar treden nodig om op het
banket te komen (afb. 6).
Bij deze toren is van belang dat het metsel
werk mogelijk tot zijn volle hoogte bewaard
is gebleven. De gevel eindigt onder het dak
met een geprofileerde bakstenen lijst. Zoals
Ter Kuile ook al opmerkte; gaat het dak
niet goed mee met de rondingen van de mu
ren'. Het is vrij zeker dat het dak niet de oor
spronkelijke vorm heeft. De huidige kapcon
structie, bestaande uit vuren sporen, dateert
zeker niet uit de bouwtijd, maar kan toch van
aanzienlijke ouderdom zijn aangezien derge
lijke constructies al sinds de 17e eeuw werden
toegepast. In ieder geval is de kap niet ont
staan tijdens de laatste restauraties in de 20e
eeuw. De huidige toegang tot de torenverdie
ping is nog steeds vanaf de weergang, die kan
worden betreden uit het pand Oudewand 47
(afb. 7).
Deze toren is in de loop der eeuwen geschikt
gemaakt om te dienen als woonhuis. Uit de
16e eeuw zijn berichten bekend die er op dui
den dat het gebouw in gebruik was als 'dol-
^utphen - 2014/4 103
