De mobilisatie van 1914
poort Ziekenzaal, Kol. Pes.
Toegangspoort van de kazerne Burgerweeshuis aan
het Rijkenhage omstreeks 1905. De oude poort van
het Burgerweeshuis is inmiddels verdwenen. Het
openstaande vensterluik links is van het wachtlo
kaal. (particuliere collectie)
waren daar ruim tachtig bedlegerigen, zodat
het Departement besloot om hier een tweede
officier van gezondheid aan te stellen. De Zut-
phenaren wisten niet goed hoe ze de nieuwe
instelling moesten noemen. Lokale kranten,
maar ook gemeentelijke stukken, spraken nu
eens van 'Kazerne Burgerweeshuis' dan weer
van 'Hospitaal der Koloniale Reserve'. De an
sichtkaart boven aan deze pagina, vermeldt
zelfs 'ziekenzaal'. Het Departement hield het
op 'kazerne'.
Er kwamen tenslotte veel minder kolonia
len naar Zutphen dan werd verwacht. Vanaf
1903 stagneerde de sterkte van het koloniale
garnizoen op minder dan driehonderd man.
Het gemeentebestuur besloot daarop om het
kosteloze gebruik op te zeggen en een jaar
lijkse huur van 2000,- in rekening te bren
gen. De verpleging van de reconvalescenten
beantwoordde evenmin aan de verwachtin
gen. Er stroomden veel te weinig manschap
pen door naar de validencompagnieën. In
1912 werd het gehele koloniale garnizoen
van Zutphen overgeplaatst naar Nijmegen.
De kazerne Burgerweeshuis aan het Rijken
hage had maar zeventien jaar dienst gedaan.
Het gemeentebestuur wilde er vervolgens een
school in vestigen, en liet daarom het hele ge
bouw reinigen en desinfecteren. De muur om
de tuin werd afgebroken en de zo ontstane
openbare ruimte werd het Hagepoortplein.
Door de algehele mobilisatie van het Neder
landse leger op 31 juli 1914 kwam er van die
schoolplannen niets terecht. Er werden man
nen van het 12e Bataljon Landweer Infanterie
gelegerd. Het wachtgebouw werd kantoor van
de kapitein Detachementscommandant van
de Landweer. Die moest wel enig ongemak
voor lief nemen, want de gemeente negeerde
zijn klachten over lekkende goten.11 Na 1918
werd de kantine nog een tijdje gebruikt als
militair magazijn.12
108 ^utphen - 2014/4
