dat duurde van 1978 tot 1999, zijn de boeken
zelf nu ook in optimale conditie.20
De Stichting Librije Walburgiskerk
Op advies van het toenmalige Ministerie van
Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk Werk,
dat een belangrijke financiële bijdrage had
geleverd aan het restauratieproject, werd in
1984 de Stichting Librije St. Walburgiskerk
opgericht. De kerkvoogden van de Hervorm
de Gemeente zagen in dat het beheer van de
librije geheel eigen eisen stelde. Dit betrof
de veiligheid (diefstalpreventie, brand), de
klimaatbeheersing en de presentatie. Sinds
de achttiende eeuw was de functie van de
bibliotheek veranderd. Was de librije oor
spronkelijk een verzameling boeken voor de
geleerde gebruikers, meer en meer werd zij
een cultuur-historische verzameling met een
museaal karakter.
De boeken werden in beheer gegeven aan
de stichting. In haar ruim vijfentwintigjarig
bestaan heeft deze stichting veel bereikt voor
het behoud, beheer en de presentatie van
de collectie. Zo werd in 2003 in de kerk een
permanente tentoonstelling ingericht, waar
met behulp van panelen de geschiedenis van
de stad, de kerk en de librije wordt getoond
aan een algemeen publiek. Bij die gelegen
heid verscheen een nieuwe gids.21 De weten
schappelijke catalogus, clz, is uiteraard ook
een hoogtepunt. In 2010 volgde hierop het
boek Vroege drukken in de Librije van de St. Wal
burgiskerk van Lotte Hellinga. De erkenning
door de Nederlandse Museumvereniging als
Erkend Museum is een volgende mijlpaal. Hier
door is de veranderde functie van de librije,
van bibliotheek naar museum, officieel een
feit. De librije heeft de status van rijksmonu-
ment22 en is krachtens de Wet tot behoud cul
tuurbezit beschermd.23 De boeken zijn voor
wetenschappelijke doeleinden raadpleegbaar
en worden in bruikleen gegeven voor bepaal
de tentoonstellingen. Was de librije toen een
openbare stedelijke bibliotheek, nu is zij een
uniek museum dat als sfeervol 'middeleeuws'
ensemble het geloof uitdraagt dat Slindewa-
ter en Berner vierhonderdvijftig jaar geleden
stelden in goede boeken.
Noten
1 Dr. Ad Leerintveld is bestuurslid van de stich
ting Librije St. Walburgiskerk te Zutphen en
conservator bij de Koninklijke Bibliotheek te
Den Haag. Deze bijdrage is een bewerking van
in 2011 gehouden lezingen voor de Neder
landse Boekhistorische Vereniging en de 16.
Jahrestagung des Arbeitskreises für die Erfass-
ung, ErschlieBung und Erhaltung historischer
Bucheinbande (AEB).
2 Regionaal Archief Zutphen, Archief van de
Kerkvoogdij van de Hervormde Gemeente te
Zutphen (1059-1979), nummer toegang 0062,
inventarisnummer 255. Afgebeeld in De Librije.
Een unieke bibliotheek, 7.
3 Zie Gaspar 2013.
4 Zie Bennink 2011 en Gaspar 2013.
5 Meinsma 1903 Looper Geurts 1988, 40).
6 Zie Groothedde (e.a.) 1999.
7 Over dit boek Van der Coelen (e.a.) 2001, 207;
Geurts 1981, 135.
8 CLZ, 811. Register 9.2, 9.3 en 9.4.
9 Exacte cijfers zijn niet eenvoudig af te leiden
door de grote hoeveelheid traktaten.
10 CLZ, 830-833. Register 9.7.
11 CLZ, 817-829, 9.6 Register op onderwerp.
12 Deze boeken, veelal gestoken in marmerpapie
ren omslagen, werden gebruikt op de Latijnse
school. Een deel ervan is door een legaat van
Derk van Velp (f 1569), rector van de kapittel
school, in de collectie van de librije terechtge
komen.
13 CLZ, nr. 3.
14 CLZ, nr. 225. Zie ook Leerintveld 2003.
15 CLZ, 23.
16 Looper Kwint 1988 geven een hypothetische
verklaring voor 'de dood van de librije' in deze
periode.
17 Zie over hem Looper 1988.
18 CLZ, 38.
19 Smit 2005, 15 en 55, noot 70.
52 ^utphen - 2014/2
