schoolhervormingen door het revolutionair
bewind in Frankrijk zelf.
Minister onder de Fransen
Toen de Hollandse departementen in juli
1810 bij het Franse keizerrijk werden inge
lijfd, behielden de belangrijkste ambtenaren
hun baan, maar het onderwijs viel voortaan
onder de grootmeester van de keizerlijke uni
versiteit in Parijs, Louis de Fontanes (1761
1821). Het keizerlijk hervormingsdecreet van
22 oktober 1811 reorganiseerde het open
baar onderwijs in de Hollandse departemen
ten, maar handhaafde voor het basisonder
wijs uitdrukkelijk de schoolwet van 1806. Bij
besluit van 30 april 1812 was Van den Ende al
tot inspecteur-generaal van de keizerlijke uni
versiteit voor het lager en Latijnse onderwijs
in de Hollandse departementen benoemd.
In feite werd hij daarmee een soort regiona
le minister, die rechtstreeks onder Parijs res
sorteerde. Tussen 1811 en 1813 redigeerde
Boerderij Geessink in Warnsveld, waar Adriaan van
den Ende na zijn pensionering woonde. De foto is
van 1954. (Regionaal Archief Zutphen)
hij enkele omvangrijke rapporten, de eerste
kwalitatief goede statistische bronnen over de
staat van het lagere en middelbare onderwijs
in Nederland.
De wet van 1811 hief alle universiteiten en
illustre scholen op en verving ze door een
Frans systeem van académies (onderwijsres-
sorts waarbinnen heel het onderwijs van hoog
tot laag op samenhangende wijze georgani
seerd werd), universités (hogescholen, uni
versiteiten) en lycées (middelbare scholen).13
Die hele sector moest nu worden gereorga
niseerd. Na een lange studie- en inspectiereis
door alle departementen en een uitvoerige
briefwisseling met alle betrokken overheden
stelde Van den Ende een gedetailleerd her
vormingsplan op dat rekening hield met het
bestaande netwerk van scholen, de feitelijke
44 ^utphen - 2014/1
