Het bijzondere van de Hemony's
Afb. 4 De lantaarn van de Wijnhuistoren met klok
ken (foto: auteur)
Het karwei in Zutphen was zo goed als klaar
toen een zeer zelfbewuste Francois Hemony
een brief naar Deventer stuurde, inhoudend
dat hij wel een betere beiaard kon verschaf
fen dan ze daar hadden. Het andere lid van
de beoordelingscommissie was, we zagen het
al, de Deventer organist en beiaardier Lucas
van Lenninck. Die had waarschijnlijk gecon
stateerd dat de bellen van Hemony van bete
re kwaliteit waren dan die waar hij het mee
moest doen. Met Van Eyck aan de ene kant en
vaak, maar lang niet altijd, Sprakel aan de an
dere kant bouwden de Hemony's, soms apart,
soms samen, de ene beiaard na de andere.
Op een gegeven moment kreeg Franyois
een aanbod uit Amsterdam dat hij niet kon
weigeren. In 1657 vestigde hij zich daar. Pie-
ter ging naar Gent. Hij bleef veel samenwer
ken met zijn broer; toen Franyois in 1667
overleed, zette Pieter de zaak voort.
Op grond van de beschrijving van een bezoe
ker aan zijn werkplaats en een enkele brief
van Franyois Hemony, gecombineerd met
talrijke publicaties van André Lehr, kunnen
we een beeld krijgen van de werkwijze van
Franyois en Pierre Hemony. Circa vijftig bei
aarden kwamen uit de gieterij van Hemony.
In onder meer Utrecht, Groningen. Gent,
Antwerpen, Amsterdam, Enkhuizen klinken
nog dagelijks de klokken van Hemony. Maar
ook dichterbij, in de beiaard van de Lebuï-
nuskerk in Deventer, hangen klokken van
Hemony, en sinds 1645 hangen er ook twee
in het kerkje van Almen.16 17 Zutphen zelf
heeft nog twee klokken: één in het carillon
en één in het Stedelijk Museum. De klok in
het museum (afb. 5) heeft als opschrift Petrus
Hemony fecit Amstehdamum Anno 1677. Die
staat dus niet in het weegrapport van 26 sep
tember 1644. De rest is verkocht of verloren
gegaan. Die enig overgebleven klok in de to
ren is wat in het weegrapport die halve uyrs kloe
ke sub no 2o van 1779 pond is; wij zeggen nu dat
hij ongeveer 950 kg weegt. Met die klok is iets
heel merkwaardigs aan de hand. Toen hij was
gestemd door Hemony was de toonhoogte f1.
Maar die is door de klokkengieter Van Bergen
herstemd naar el.18 Dat is heel ongewoon:
een klok omlaag stemmen. Daartoe moet ma
teriaal aan de onderkant zijn weggehaald.
Afb 5 De klok van Petrus Hemony uit 1677.
(Stedelijk Museum Zutphen)
^utphen - 2014/1 7
