Hoezo Wapsumsestraat?
Henk Demoed
Hof te Wapsum
Oorkonde van 1134
De weg tussen Zutphen en Brummen heet vanouds de Zutphensestraat. Bij de
gemeentegrens van Zutphen, tot 1863 bij huis Het Kanon, daarna iets zuidelijker, gaat
deze over in de Kanonsdijk. Het noordelijke deel van de Zutphensestraat, vanaf de
kruising met de Windheuvelstraat, is uitgebouwd tot een ruime verkeersweg, onderdeel
van de N 345. De oude Zuphensestraat is daarvan de parallelweg. Komend vanuit
Zutphen buigt die parallelweg na de Windheuvelstraat af naar het zuidwesten richting
Brummen en heet dan nog steeds de Zutphensestraat. Op oudere kaarten zien we het
noordelijke deel van de Zutphensestraat ook wel aangeduid als Kanonsdijk of Rijksweg.
Niet zo lang geleden is men dit noordelijke deel tot aan de Kanonsdijk Wapsumsestraat
gaan noemen en zijn er straatnaambordjes met die naam aangebracht. Waar komt de
naam Wapsumsestraat vandaan?
Het noordelijke deel van de Zutphensestraat, tot
aan de Kanonsdijk, heet Wapsumsestraat.
(foto: auteur)
Er was vroeger een hertogelijk hof te Wap
sum. Hierbij moeten we niet denken aan
het middeleeuwse grote hofverband met de
daarbij behorende horigen, afdrachten in
natura, diensten en persoonlijke verplichtin
gen. Wapsum was een van de vele kleine en
betrekkelijk jonge hoven. Deze hadden geen
hoffunctie, maar dienden als centra voor be
talingen van pachten of tynsen in geld. De
gronden die ertoe behoorden, werden vanuit
de hof bestuurd. Deze gronden bleven soms
als complex bestaan en konden worden ver
pand. Aan de hof te Wapsum herinnert alleen
nog een perceelsnaam Wapse in het noord
oosten van Voorstonden, aan de Baankstraat.
De gronden van de hof te Wapsum kwamen
uiteindelijk onder beheer van de Geldersche
Rekenkamer. In het archief van de Rekenka
mer komen we diverse stukken over de hof
en tienden te Wapsen tegen, waaronder twee
kaarten van de onder de hof vallende gron
den. Maar de geschiedenis is veel ouder.
In dit artikel wordt steeds de naam Wapsum
gebruikt. In oude teksten zien we vele varia
ties in spelling: Wapsene, Wapsen, Wapsem,
Wapse. Vanaf de 17e eeuw is het vrijwel altijd
Wapsum, ook op de kaarten.
De hof te Wapsum wordt al vroeg genoemd.
Een directe vermelding zien we al in 1392.
Vóór die vermelding als hof komt de naam al
^utphen - 2014/1 11
