Ingewikkeld kapsel
7° 2utphen - 2013/3
- 'W- -
Afb. 3 Vrouwen(?)- en mannenkop.
(foto's Paul Ploegman)
beginwoorden - hier in vertaling - de volgen
de woorden te lezen gaven: Jezus Christus,
Zoon van God, Heiland.7 Deze voorspelling
betrof het einde der tijden, en bevatte een
aanzienlijke hoeveelheid elementen die als
puur christelijk konden worden uitgelegd.
Zo wordt al in de eerste regels het laatste oor
deel aangekondigd, waarbij de ongelovige en
de gelovige mens God als koning uit de he
mel zullen zien nederdalen. Voorts betoogt
Augustinus dat in deze hele voorspelling niets
te vinden was dat betrekking zou kunnen
hebben op de cultus van heidense goden - ja,
dat daarin eerder tégen hen en tégen hun be
lijders wordt gesproken.8 Evenals Alexander
de Grote werd dus ook de sibille van Cumae
beschouwd als een soort heidense profetes en
voorchristelijke Godsverkondigster.9
Opmerkelijk is trouwens dat de Zutphense
verbeelding van de sibille bijzonder 'spre-
kend' is. Vooral de haardracht valt op: haar
kapsel is vreemd, bont, lang neervallend en
tegelijk hoog opgestoken. Dit laatste aspect,
haar ingewikkelde kapsel, heeft de Zutphense
sculptuur gemeen met andere voorstellingen
van de sibille, bijvoorbeeld die in het koor
gestoelte van de kerk te Ulm. Een ingewik
kelde haartooi - je zou ook kunnen zeggen:
een opzichtige hoed - trefje aan op een paar
picturale verbeeldingen, zoals bij Hubert van
Eyk.10 Maar die voorstellingen hoefde Wilhem
de beldensnijder niet te gaan bekijken. Veel
dichterbij, op slechts twintig meter afstand,
heeft Wilhem iets soortgelijks kunnen zien.
De vijf sibillen - waaronder die van Cumae
- afgebeeld in de koorsluiting en in het zui
dertransept van de Walburgiskerk vertonen
eveneens dergelijke opvallende hoofdbedek
kingen.11 Niet onwaarschijnlijk heeft Wilhem
juist daar, in de Walburga, zijn inspiratie op
gedaan voor de vormgeving van zijn sibille.
En door die visioenen van Godswege horen
zowel Alexander als de sibille juist op dié pi
laar thuis bij de twee anderen, die eveneens
