De pilaarvoorstellingen in de Librije
opnieuw geïnterpreteerd I
Twee mannen en twee vrouwen
Renaat J.G.A.A. Gaspar
De sculpturen die Wilhem de beldensnijder in de zomer van 1562 op de pilaren en de
kraagstenen in de Librije te Zutphen heeft aangebracht, hebben altijd slechts minima
le belangstelling gekregen. In de ruim vijfentwintig publicaties over deze bijzondere
laatmiddeleeuwse bibliotheek ging bijna alle aandacht uit naar de lectrijnen en het
boekenbezit. De picturale voorstellingen in de bibliotheekruimte werden echter zo
goed als over het hoofd gezien.
Het proefschrift dat K. Meinsma ruim hon
derd jaar geleden verdedigde, sprak slechts
in één voetnoot van precies tien regels over
de betekenis van die afbeeldingen:
Deze beelden vindt men aan de afschuiningen der
pilaren, waar het achtkant van de zuilen overgaat
in het vierkant, gevormd door de samenkomst van
de vier gewelven. Op den 1en pilaar, bij de deur,
vindt men St. Walburga, Maria met het kindeke,
Lucas en Mattheus; op den 2en Marcus, Johannes,
St. Barbara en St Catharina, op den 3en een vrou-
Boven: afb. 1. Overzicht Librije.
(foto Achim Bednorz, Keulen)
wenkop, een mannenkop en een vierkante steenen
plaat waarop in basrelief de Salvator is uitgehou
wen, in de linkerhand een 'rijks-appel' of wereldbol
houdende, met de rechter wijzende op de inscriptie
in gotische letters boven zijn hoofd: 'Ego sum via
veritas et vita.Op den 4en Petrus, Saulus, Delila
en Samson. Buitendien zijn onder den aanzet der
ribben koppen, bloemen en figuurtjes in zonderlinge
houdingen, zoogen. 'fratsen' aangebracht}
Enige jaren geleden verscheen een korte
bijdrage van Jan Frings over de vrouwen- en
mannenbuste die Meinsma 'Delila en Sam-
^utphen - 2013/3 67
