Willem Wittkampf
'De Bakkers waren niet thuis toen die Duit
sers met dat kanon hun tuintje binnen reden.
Alleen mevrouw zat in de voorkamer. Ik kon
bij mij aan de overkant van onze straat nog
zien dat ze hard schrok. Het was dan ook
een verschrikkelijk groot kanon.' Zo begint
de novelle Het kanon van Willem Wittkampf,
waarvoor hij in 1949 de Reina Prinsen Geer-
ligsprijs krijgt (die twee jaar eerder was toege
kend aan Gerard Reve voor De avonden).
Willem Wittkampf isjournalist bij Het Parool.
Hij is een schrijver die zich vermomd heeft
als journalist, typeert Simon Carmiggelt hem.
Wittkampf schrijft paginagrote interviews
voor het zaterdagbijvoegsel. Hierbij - dat is
nieuw in de jaren vijftig - komt alleen de ge-
interviewde aan het woord; de interviewer en
zijn vragen blijven buiten beeld. Wittkampf
interviewt 't liefst gewone mensen met hun
alledaagse besognes; ook dat is nieuw.
Willem Richard Jacobus Wittkampf wordt
op 13 augustus 1924 in Zutphen geboren.
Zijn ouderlijk huis staat aan de Nieuwstad 89.
Stofomslag van Het kanon (1950). De tekening is
van Fiep Westendorp.
Vader Wittkampf heeft geld - en daardoor
Willem later ook - dankzij de Schiedamse je
neverstokerij van zijn familie. Willem wordt
naar katholieke internaten in Brabant en
Limburg gestuurd, maar gaat uiteindelijk
naar de hbs in Zutphen. In de herfst van 1944
wordt hij redacteur van de (illegale) streek-
editie van Het Parool in Zutphen. Hij is dan
al actief in het verzet en wordt enkele malen
gearresteerd. Zijn oorlogservaringen zullen
hem de rest van zijn leven blijven achtervol
gen. De Zutphense editie wordt kort na de
oorlog opgeheven en Wittkampf gaat in Am
sterdam werken als rechtbankverslaggever.
Zijn collega's kennen hem als een buiten
staander, ook al drinkt hij met overtuiging
met hen mee in café Scheltema. In 1969 be
gint Wittkampf aan een sabbatical year om een
roman te schrijven. Die 'lachpil', zoals hij zijn
schrijfproject noemt, komt er niet. In 1972
breekt hij met de krant na een conflict met
hoofdredacteur Sandberg. Vanaf dat moment
gaat het bergafwaarts met Wittkampf. Hij ver
eenzaamt, de wodka steeds binnen handbe
reik. Op 10 oktober 1992 overlijdt hij thuis in
Amsterdam, achtenzestig jaar oud.
Zijn nalatenschap bestaat uit achttien ver
huisdozen met foliovellen die Wittkampf de
laatste twintig jaar van zijn leven heeft vol
geschreven. De teksten zijn, voor zover het
handschrift al leesbaar is, warrig; er valt niets
mee te beginnen. (Han Koolhof)
Literatuur
- Simon Carmiggelt, 'Voorwoord', in Durfwerk,
W. Wittkampf, Amsterdam 1962.
- Gijs Groenteman, 'Nawoord Wie was Willem?,
in Willem Wittkampf Verzameld werk (red. Hans
Heesen), Baarn 2000.
- Tom Kellerhuis, 'De geheimzinnige Wittkampf.
"Ik heb slechts opgeschreven wat mij trof", in
De Journalist, 28 februari 2000 (staat op inter
net).
- Willem Wittkampf, Het kanon, Amsterdam
1950.
^utphen - 2013/3 85
