v
Het Marswegkwartier
Nette arbeidersbuurt
i«a
V
V,
de firma Spieker en Elfrink verlengd met de
zogeheten Spoorweghaven. Die verlenging
wordt begin jaren '70 weer gedempt; de Gas
fabriekshaven wordt museumhaven. Na de
Tweede Wereldoorlog worden nieuwe havens
aangelegd, waaronder de Industriehaven.
Deze laatste wordt later echter weer ingekort.
Het Twentekanaal gaat in de jaren '30 van de
vorige eeuw de nieuwe noordgrens van de
Mars vormen.
Eerder nog dan de industrie komt het wonen
op de Mars tot ontwikkeling. Er ontstaat na
het eind van de jaren '80 van de 19e eeuw
een woonwijk, die uiteindelijk uit drie 'ker
nen' bestaat: het Rooie Dorp (tussen de Mars-
weg en de IJssel, bij de toenmalige molens),
de Voormars en de Achtermars. De woningen op
het Rooie Dorp worden gebouwd door par
ticulieren, vijfenveertig 'witte woningen' op
de Achtermars door een stichting die door de
fabrikant Reesink was opgericht, veertig wo
ningen op de Voormars door de Zutphense
Spaarbankvereniging, en de overige door wo
ningbouwverenigingen. Los van deze 'volks
woningen' staan in de nabijheid ervan een
tijdlang enkele herenhuizen, bewoond door
onder anderen directeuren van de gasfabriek
en de zeepfabriek. De woningen op het Rooie
Dorp en twee straten op de Voormars worden
rond 1970 alweer gesloopt; de 'witte wonin
gen' eind van de jaren '70.
Tot de jaren '60 kan de wijk gekarakteriseerd
worden als een volkswijk, een nette arbei
dersbuurt, met een homogene bevolking.
De voorzieningen in de wijk zijn beperkt: wel
een aantal buurtwinkels en sinds 1938 een
speeltuin, maar geen school, bank, postagent
schap, telefooncel en openbaar vervoer. Qua
beroep zijn de bewoners van die tijd voorna
melijk werkzaam als ambachtsman, bij het
Koningin Wilhelmina passeert de (nog steeds be
staande) overweg voor een bezoek aan de 'Groote
Nationale Landbouwtentoonstelling' van 1912.
(particuliere collectie)
De Noorderhaven met op de achtergrond de
Gerritsenbrug. (particuliere collectie)
spoor of in de industrie en handelsfirma's.
De woonkwaliteit gaat in de loop van de ja
ren knellen. In de woningen op de Voor
mars komen pas in de jaren '50 wc's; in de
voorafgaande periode zijn er tonnetjes, die
wekelijks door de gemeente worden opge
haald. Het niet meer voldoen aan 'redelijke
wooneisen' leidt tot de sloop van de oudste
woningen (Rooie Dorp en veertig zogehe
ten Spaarbankwoningen op de Voormars), al
speelt bij het Rooie Dorp ook mee dat deze
in de weg liggen voor een noodzakelijke dijk-
verbetering.
^utphen - 2012/3 69
