enige bron kan Ludwig van Beethoven zelf
zijn geweest, die dit op zeker moment aan zijn
intimi moet hebben verteld.
Waar of niet waar, met het gerucht over Beet-
hovens geboorte te Zutphen heeft de stad
een prachtig verhaal. En tussen de feiten en
de geruchten is het verhaal van Ludwigs Wieg
bedacht. Komt u vooral kijken op 9 of 10 no
vember in de Buitensociëteit!
Noten
1. www.beethoveninzutphen.nl
2. http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Jo-
han_van_Beethoven&oldid=28436764 noemt
acht kinderen, maar de gangbare literatuur
houdt het op zeven.
3. Van Marsdijk 11.12.
4. Zobeley 1965/1976. 8-13.
5. Ludwig wenste aan het einde van zijn leven
nog eens het land van zijn herkomst, de
Nederlanden, te bezoeken. Het kwam er niet
meer van. Zijn Egmont-ouverture wordt wel
gezien als een hommage aan de Nederlanden.
6. Gregoir 1863. 4. Met dank aan Willem Frijhoff,
die ons op dit werkje attent maakte.
7. Documentatie Regionaal Archief Zutphen:
Beethoven in Zutphen geboren?
8. Forbes (ed. heruitgave) 1991. Thayers Life of
Beethoven. 54.
9. Glastra van Loon 1967. 115.
10. Voor wie vermoedelijk het pianostuk Für Elise
was bedoeld; Beethoven had een zeer slecht
leesbaar handschrift en zo werd 'Therese'
gelezen als 'Elise'.
11. http://www.beethoven-haus-bonn.de/henle/
letters-e/b0439.phtml?_gf=n voor de originele
brief.
12. Zobeley 1965/1976. 90.
13. Van Marsdijk. 15-16.
14. Het gedigitaliseerde bestand (beschikbaar in
pdf en excel, versie 2006) van transportakten,
erfenissen, hypotheken en andere notariële
vastgoedzaken van ca. 1450 - 1832.
15. Regionaal Archief Zutphen: OAZ Zutphen
(arch.nr. 1) inv.nr. 114.
16. Documentatie Regionaal Archief Zutphen:
Beethoven in Zutphen geboren?
17. Loeser 1958. 61; Zobeley 1965/1976. 7-8;
Solomon 1988/1997. 35-36; Morris 2007. 13;
Cooper 2008. 4.
18. Onder andere in Huch 1944. 45, 51. Loeser
1958. 44; Glastra van Loon 1967 87; Zobeley
1965/1976. 16.
19. Glastra van Loon 1967. 90.
20. Loeser 1958. 61.
21. Gregoir 1863. 10; Glastra van Loon 1967. 98
100.
22 Schlosser 1828.
Bronnen
- Regionaal Archief Zutphen: OAZ Zutphen
(arch.nr. 1) inv. nr. 114.
- Documentatie Regionaal Archief Zutphen:
Beethoven in Zutphen geboren?
Literatuur
- AJ. van der Aa, Geschied- en aardrijkskundige
beschrijving van het koningrijk der Nederlanden,
Gorinchem 1841.
- Barry Cooper, Beethoven, Oxford 2008.
- Otto Glastra van Loon, Mozaïek der Muziekge
schiedenis, deel 4 Sesamserie, Bosch Keuning,
Baarn 1967.
- Edouard G.J. Gregoir, Notice sur du célè-
bre compositeur Louis van Beethoven, Antwerpen
1863.
- Elliot Forbes (red., heruitgave), Thayers Life of
Beethoven, Volume I, Princeton 1921/1991.
- Felix Huch, De Jonge Beethoven, Amsterdam
1944.
- Norbert Loeser, Beethoven. Gottmer, Haarlem
1958.
- W. van Marsdijk, Lettre a Monsieur le bourgmestre
de la ville de Bonn, contenant les preuves de l'origine
hollandaise du célèbre compositeur Louis van Beetho
ven, Amsterdam 1836.
- Edmund Morris, Beethoven, reeks 'Bewogen
levens', Zwolle 2007.
- Johann Aloys Schlosser, Ludwig van Beethoven:
Eine Biographie, Praag 1828.
- Maynard Solomon, Beethoven Essays, Harvard
1988/1997.
- Fritz Zobeley, Beethoven, Rowohlts Monogra-
fien. Hamburg 1965/1976.
Zutphen - 2012/3
77
