Toen de minister van Oorlog op 2 januari 1854 aan het Zutphense gemeentebestuur liet
weten dat een detachement van het 1e Regiment Dragonders in garnizoen zou komen,
zorgde dat voor flinke opschudding. Zutphen had het enkele jaren zonder cavaleriegarni-
zoen moeten stellen en bleek nauwelijks voorbereid op de hernieuwde komst van enkele
honderden cavaleristen met hun paarden. Sn allerijl werden overal in de stad ruimtes ge
zocht en werden burgers en instellingen gedwongen te verhuizen.1
ROB KAMMELAR
Garnizoensstad Zutphen
Zutphen kent een lange historie als vesting- en garnizoensstad. Eeuwenlang heeft de
stad vrijwel onafgebroken een militair garnizoen gehuisvest. Vooral in vroeger eeuwen
was Zutphen vaak het middelpunt van krijgshandelingen. Na de Napoleontische tijd
brak voor ons land een lange periode van vrede aan, kort onderbroken door de tien
daagse veldtocht tegen de Belgen. Maar ook in vredestijd lag er steeds een militair gar
nizoen in Zutphen; tot 1922, toen de laatste huzaren vertrokken. De werkgroep Garni
zoensstad Zutphen van de Historische Vereniging Zutphen is bezig de geschiedenis van
het Zutphense garnizoen in kaart te brengen. De bevindingen worden gepubliceerd in
een boek, dat vermoedelijk in 2013 zal verschijnen. Dit artikel is een voorproefje daar
van. Het vertelt over de opschudding die het gaf, toen na een afwezigheid van enkele
jaren onze stad in 1854 weer een cavaleriegarnizoen kreeg.
Dragonders komen in garnizoen
Onze stad was in de voorafgaande jaren
niet helemaal verstoken geweest van mili
tairen. Maar het Korps Pontonniers, gele
gerd in de Waliënkazerne2, was maar een
kleine eenheid. De sterkte ervan schom
melde rond de honderd man. Bovendien
beschikte dit korps niet over dienstpaar
den. Reden waarom het stadsbestuur eind
1853 aan de minister van Oorlog verzocht
de pontonniers naar elders over te plaatsen
en te vervangen door een cavaleriegarni
zoen. Dat zou namelijk een stuk profijtelij
ker zijn voor stad en inwoners. Immers,
voeding en verzorging van een paard kost
te ongeveer evenveel als voeding, kleding
en soldij van een soldaat.3 Een cavalerie
garnizoen had dus ruwweg tweemaal
1 E.e.a. hoofdzakelijk gereconstrueerd op basis van de raadsnotulen 1854, de Zutphensche Courant
jaargang 1854 en de Gemeentelijke jaarverslagen 1854 en 1855.
2 De Waliënkazerne stond aan de zuidzijde van de 's-Gravenhof. Vlak voor de bevrijding in 1945
werd het gebouw door de Duitsers opgeblazen. Nu staan op die plek woningen.
3 Dit blijkt uit de begrotingen van het Ministerie van Oorlog (geraadpleegd op www.statengeneraal-
digitaal.nl). Voor een nog te verschijnen publicatie heeft de auteur dit voor het jaar 1884 nader
uitgewerkt.
ZUTPHEN
1854: het 1e Regiment Dragonders
komt naar Zutphen
