Keermuur
Strucol
In juni 2008 werd begonnen met de bouw van In 1874 verloor Zutphen de status van ves-
zogeheten waterwoningen aan de kant van de tingstad. Maar het duurde nog tot 1892
Henri Dunantweg. Tot 1968 lag hier een voordat de gemeente het Hoornwerk kon
gracht, die nu weer (gedeeltelijk) uitgegraven verwerven. Tussen 1887 en 1913 moet het
is; deze sluit aan op de Cabinetgracht. De ravelijn vóór het Hoornwerk zijn geruimd,
nieuwe gracht is smaller dan de oude. De wa- achter wat nu de Badhuisweg is. Rond 1900
terwoningen staan midden op de voormalige vestigden zich aan de noordkant van het
contrescarp: de buitenmuur van de Cabinet- Hoornwerk bedrijven. Coöperatie Het
gracht (zie ook afb. 3). Door de bouw van een Volksbelang bouwde er een bakkerij; de be
grote parkeerkelder onder de waterwoningen langrijkste vestiging was wel Kleefstoffenin-
moest de contrescarp verdwijnen. Daarom be- dustrie Gebr. Struyck (Strucol), later Natio-
gon de archeologische dienst van de gemeen- nal Starch Chemicals (NSC) geheten. Deze
te Zutphen op 5 juni 2008 met opgravings- fabriek begon in 1901 als toeleverancier
werkzaamheden. Van de contrescarp werd van papierlijm voor de papierindustrie. Er
ruim vijftig meter blootgelegd. Hij bleek niet kwamen niet alleen bedrijfsgebouwen; rond
op palen gefundeerd en de breedte varieerde 1925 werden er vijf woningen gebouwd op
van 105 tot 110 cm. Bij de sloop heeft men de het Hoornwerk (zie omslagafb.). In 2007
handvormstenen bewaard om ze te gebruiken vond volledige kaalslag van het NSC-terrein
voor de restauratie van de (escarp)muur van plaats en werd alle bebouwing gesloopt ten
het Hoornwerk en de contrescarpmuur aan de behoeve van het 'inbreidingsplan'.
Cabinetgracht. Ze zijn ook gebruikt voor de
bekleding van de pijlers van de Lawesbrug in
Leesten-Oost (zie ook Zutphen 3-2010).
t s Mzm t r -
Drie hoornwerken
In de zeventiende eeuw bevonden zich drie
hoornwerken rond Zutphen: een hoornwerk M y 7\
▼At v>
ten zuidwesten van de binnenstad, achter de
huidige Badhuisweg, een in de omgeving van
de huidige Fanny BI an kers-Koen weg en een
waar de panden van Reesink aan de Haven
straat hebben gestaan. Ze werden vermoede
lijk tussen 1600 en 1625 gebouwd. Het hoorn
werk in het zuidwestelijke deel van de stad
werd tussen 1702 en 1707 gemoderniseerd Afb. 2 Wat van Strucol bewaard gebleven is: de
naar plannen van Menno van Coehoorn (afb. herdenkingssteen die in 1941 is ingemetseld bij de
1Het werk diende om de stad beter te verde- bouw van een nieuw ketelhuis. De steen bevindt zich
digen tegen aanvallen vanaf de IJssel en vanaf nu bij de entree van het appartementencomplex. Het
de overzijde van de IJssel. Overigens is het motto 'ende versaegt niet'lijkt betrekking te hebben
Hoornwerk niet meer compleet; alleen het zui- op het oorlogsjaar 1941:en verlies de moed niet'
del ijk gedeelte resteert.
(volgens het Woordenboek der NederlandscheTaal:
Laaggelegen delen, zoals het gebied tussen het 'vaak in den context van strijd en oorlog'. De beide
Hoornwerk en de Emmerikseweg, konden on- mannen trekken (tevergeefs) aan de Maagdenburger
toegankelijk gemaakt worden door ze te inun- halve bollen. Zo ongelooflijk is de kleefkracht van de
deren. Strucol-producten! (foto: auteur)
ZUTPHEN
y« 0! 1
V
rak
J JsJJ'H.» s' 's-1 -
I1H
k
