opgenomen in het pesthuis oftewel het zieken
huis van het gasthuis. Ze aten niet volledig
mee, maar kregen af en toe extraatjes, zoals
wijn, kruiden, vis en rijst. Waarschijnlijk kre
gen ze ook brood, want er werd veel rogge ge
malen. De epidemie bleek ernstig. Er werd ge
regeld hout gezaagd en negele ingekocht totter
dootkysten.u Door deze epidemie kwam het
gasthuis opnieuw in geldproblemen. Ook al
omdat het minder geld en granen kreeg van de
boerderijen. Een aantal boerderijen was name
lijk niet meer in gebruik als gevolg van de epi
demie of de oorlogssituatie. Desondanks had
het gasthuis erg veel inkomsten dat jaar. Deze
hoge inkomsten waren vooral te danken aan
de verkoop van boerderijen voor 450 gulden
en de verkoop van graan.15
Opnieuw Spaanse heerschappij
En nog was de stad niet verlost van de ellen
de. Het Spaanse leger zag in 1583 kans om
Zutphen opnieuw in te nemen. Voor de vier
de keer in elf jaar kwamen er nieuwe solda
ten de stad in en eisten geld van het gast
huis. Geld, dat het gasthuis binnenkreeg met
de verkoop van boekweit. In totaal werd hier
402 gulden aan verdiend. De boekweitoogst
was dat jaar dan ook buitengewoon goed.
Ondanks deze overvloedige oogst werd er
maar weinig boekweit gemalen voor de var
kens, 70% minder dan in het voorgaande
jaar. Vermoedelijk werden ook dit keer de
varkens meegenomen door de soldaten.
Vreemd genoeg was de oogst aan rogge,
gerst en haver erg slecht. In die mate was dat
nooit eerder het geval geweest, wat doet ver
moeden dat de rondtrekkende troepen rond
Zutphen een deel opgeëist hebben. Nog
steeds kon het gasthuis zijn schulden niet
betalen. In tegendeel, het moest opnieuw
geld lenen. Een deel daarvan kwam van de
Zutphense burgemeester Henrick van der
Capellen en was bestemd voor de sicken an
peste off anderz kranck in den sickenhuusse
kranck liggende 36 Wel was de epidemie
waarschijnlijk over haar hoogtepunt heen,
want er wordt nauwelijks meer melding ge
maakt van doodkisten.
In 1584 eisten Spaanse soldaten weer voed
sel van het gasthuis: lam, schaap, bokking,
haring, broden (de zogeheten weggen) en
noten, maar ook specerijen zoals mosterd,
peper en saffraan. Daarnaast werd er vis ge
serveerd aan de Spanssen ruter en tevens
boemmaly vor den fendrig, en herinck vor
onssen comessalen, dye Spannyerd7 De
paarden van de soldaten moesten worden
voorzien van haver. Tot overmaat van ramp
werd er ook nog eens spek en vlees gestolen
uit het gasthuis. Dieven hadden een gat in
de kelder weten te maken en de spullen
meegenomen.
Over de epidemie komen geen nadere me
dedelingen meer, maar wel waren er in het
ziekenhuis veel gewonden om te verzorgen.
Soldaten van wie de arm er afgeschoten was
of die blind geworden waren of verlamd. Er
werd in 1584 hevig gevochten rondom Zut-
phen tussen de staatsen en de Spanjaarden.
14 Dat wil zeggen: 'spijkers' ingekocht 'voor doodkisten'. S. Galema, R. Gresnigt M. Kooij-van der
Leur, Getranscribeerde rekeningen van het Nieuwe Gasthuis 1581-1582 p. 35.
15 Men kocht dit jaar ook een boerderij, waarvan de pachter de pacht niet kon betalen, voor 150 gulden.
16 'de zieken aan pest of anderszins ziek in het ziekenhuis liggende'. S. Galema, R. Gresnigt,
M. Kooij-van der Leur, Getranscribeerde rekeningen van het Nieuwe Gasthuis 1583-1584 p. 27.
17 'Spaanse ruiters'en tevens 'olijfolie voor de vaandrig' en 'haring voor onze kostgangers, de Spanjaar
den'. S. Galema, R. Gresnigt M. Kooij-van der Leur, Getranscribeerde rekeningen van het Nieuwe
Gasthuis 1584-1585 p. 22, 26 en 30.
8 ZUTPHEN
O-
