ROB KAMMELAR
Wie weieens kranten uit het midden van de negentiende eeuw heeft geraadpleegd, zal zich
misschien verbaasd hebben afgevraagd wat die twee inktstempels die elke krant ontsieren
te betekenen hebben. Eigendomsstempels zijn het duidelijk niet, en nog minder zijn het
kwaliteitskeurmerken van het krantenpapier of zoiets. De stempels zijn daar aangebracht
door zegelkloppers, belastingambtenaren wier taak het was het krantenpapier te zegelen
alvorens het naar de drukker ging.
Dagbladzegel en advertentiezegel
bestemd was voor een krant, nieuwsblad,
Vóór 1869 werd er namelijk belasting gehe- aanplakbiljet en dergelijke. Het tarief nam
ven op kranten en nieuwsbladen. Deze be- evenredig toe met de grootte van het vel pa-
lasting, een erfenis uit de Franse tijd, werd pier. Op de hoofdsom kwamen vervolgens
geheven op elk vel onbedrukt papier dat nog 38% opcenten. Daarnaast werd nog een
belasting op advertenties geheven. Deze be
lastingen drukten zwaar op de exploitatie van
kranten. Van de abonnementsprijs van een
gemiddelde krant ging zo'n 30% naar de fis
cus. Uitschieters tot ver boven de 40% kwa
men voor. De Zutphensche Courant zat met
33% ongeveer op het landelijk gemiddelde.
'en- dij is het ook ifSIin'aodsche
ente-sielsel moet worX'n et,CultuUr= en
jSn Suriname stelde^dl'E ^|°-
Jen. Vervolgens werden Werd aan"
«os en baba met algemeene stemmen aange'
«men TV SS««""genomen met 52 tegen
im^epent de heeren v. Blom Viruly,
Er was dan ook volop weerstand tegen het
dagblad- en advertentiezegel. Uitgevers
klaagden dat een gezonde bedrijfsvoering
van hun krant onmogelijk was. Door het ze
gelrecht was de abonnementsprijs te hoog,
waardoor oplages klein bleven. Om maar in
een laag belastingtarief te vallen werd het
formaat van de krant klein gehouden, wat de
leesbaarheid niet ten goede kwam. Ook
bleef de ruimte voor advertenties daardoor
beperkt, en daarmee de inkomsten van de
krant. De meeste kranten verschenen slechts
eenmaal of enkele malen per week. Dage
lijkse verschijning was nog een uitzondering,
behalve in de grote steden. In onze regio
kwam alleen de Arnhemsche Courant met
De'vieze vingers van de fiscus'op een pagina van zes edities in de week. De Zutphensche
kwam aan de orde het wetso
regeling van het gebruik van
ot over i 8G4<TT'>x
I Jh
de Zutphensche Courant uit 1867.
(scan: Regionaal Archief Zutphen)
Courant ging in de loop van 1861 van één
naar twee edities in de week.
ZUTPHEN
f, j*
-s
i 'i -
1
SSlJftS.: Rpxrma tt r. J
D
De Zutphensche Courant
en de afschaffing van het dagbladzegel
in WK*®««91
S# vast
I fete Aruba.sfeïfs?
BS»1t,TmTS P'aats B tsflB
