opleverden wanneer ze in een grote stad wer- De registers van patentschuldigen zijn het den uitgeoefend. Hiervoor waren de gemeen- meest interessant. Ze bevatten naam, adres en tes ingedeeld in zes rangen. Amsterdam en beroep of bedrijf van individuele personen, Rotterdam waren 1 e rang, Zutphen had rang 4, soms ook gegevens over de grootte van het be- Lochem rang 6. Dit systeem leidde ertoe dat drijf van een patentschuldige of diens geschatte het B-tarief maar liefst 144 tariefklassen kende. inkomsten uit het bedrijf. Mede hierop is de De wetgever schreef precies voor welke beroe- klassenindeling gebaseerd, die eveneens bij el pen volgens het A-tarief en welke volgens het ke patentplichtige vermeld staat. Verder zijn B-tarief moesten worden aangeslagen. Een nog vermeld het tarief van de aanslag (A of B) klompenmaker met één knecht in Lochem (als en het nummer van het uitgegeven patent, die er al was) betaalde net als zijn collega in Zuphen 3,75 per jaar voor zijn patent. Maar Nadat de patentnemer de aanslag, het zegel, voor een zadel- en paardentuigmaker ging dat volledig betaald had, kreeg hij het door de weer niet op. Zo'n ambachtsman betaalde als burgemeester ondertekende patent uitgereikt, hij één knecht in dienst had in Zutphen 2,- Deze patentbladen treft men in het algemeen voor zijn patent, terwijl zijn collega in Lochem niet aan in de gemeentelijke archieven, be- met een even groot bedrijf voor slechts 1,25 halve als ze toevallig deel uitmaken van be- werd aangeslagen. De Amsterdamse collega's drijfs- of familiearchieven die er zijn onderge- betaalden zelfs 4,-. bracht. Zo bevindt zich in het Regionaal Ar chief Zutphen (RAZ) het familiearchief van De klassenindeling van het beroep of bedrijf slager A.D. Hamburg. Hierin vinden we ook van een patentplichtige en daarmee de hoogte van de aanslag werd bepaald door belasting ambtenaren, die zetters werden genoemd. De zetters werden op hun beurt gecontroleerd door controleurs. De gemeentelijke colleges van zetters en controleurs vergaderden gere geld en werden daarbij voorgezeten door de burgemeester. Bij onenigheid tussen zetters en controleurs besliste de directeur der directe be lastingen van het district. Het patent werd aangevraagd in de woon plaats. Als iemand zijn beroep elders uitoefen de, moest vaak ook daar nog apart aangifte worden gedaan. Dat gold met name voor kra mers, reizende kooplieden en andere ambu lante beroepen. Registers van patentschuldigen De archieven met betrekking tot de patent belasting zijn verre van volledig. Van de ge meente Zutphen zijn behouden gebleven de registers op uitgegeven patenten en de regis ters van patentschuldigen over de jaren 1862-1893. In dit laatste jaar werd de pa- Patent voor het belastingjaar 1855/56 van slager A.D. tentbelasting afgeschaft. Hamburg te Zutphen. (foto: Regionaal Archief Zutphen) ZUTPHEN 7 GOED VOOR /'fff VIERENDEEL,!VVRS r 4 f'OOil MET DIENSTJAAR tÖa7»o i d« f ti Patenten cl l*r juahlö bij de Wetten op bet patEfttuegt wordt aau pmi*m j Z'" /z wviïunda te vv h«t tegenwoordige P A T K A T af; 'jrven, SI ouder de v*n k - J'j: waarvan do navoljesvJo personen de incdetcehfnui;; hebben, te weten Volgens artike! i der Wet van ar Mei 1819 {StanlbMaA n\. 10 dit patent van geen kracht v.-juner het aan teuuud mogi siju uitgereikt wegens beroepta of bedrijven, waarvan hem do uuoefetung doos of tntkrachte van lands Wetten of door den Koning goedgekeurde verordeningen, hvteij bepaaldelijkhetzij voorwaardolijk is verboden, ie f) £*%j de u 5 r y*185 Zcjd vna Ze UnmUtektnwg ven den OndcrtcchrZnj van lift hocjJ fmiênlc. gepatenteerde, of daartoe gorsjSïjd hd van Itet'jitfg <k-r Prfitiujtligu,'. n asfluU-1 a% Tv I rJ„.

Periodiekenviewer van Erfgoedcentrum Zutphen

Zutphen (vanaf 1982) | 2010 | | pagina 7