Oudere bruggen
De brug van 1865 was niet de eerste brug
over de IJssel bij Zutphen. Al in 1486 is
sprake van een vaste houten brug, die slecht
bestand moet zijn geweest tegen sterke stro
mingen en ijsgang. Deze brug (of een van
z'n opvolgers) werd in 1604 vervangen door
een schipbrug, met een ophaalbrug aan de
kant van de stad. Bij graafwerkzaamheden
in oktober 2008 kwamen in de Heufse uiter
waarden de resten aan het licht van een
houten paalbrug. Het tracé lag tussen de
Brugstraat (stad) en de Spoordijkstraat (De
Hoven), precies daar waar de brug van 1486
had gelegen. De palen waren ruim vijf me
ter lang in de grond aanwezig. Dit brugdeel
heeft over een nevengeul van de IJssel gele
gen. De IJssel vormde voor 1600 nog een
brede hoofdstroom; na 1600 ontstond er een
nevengeul. In de achttiende eeuw alleen al
is in de geul tweeënhalve meter klei afgezet.
De brugpalen zijn daardoor goed geconser
veerd. Al eerder, in 1920, trof Rijks
waterstaat overblijfselen aan van een gelei-
dewerk (34 palen van 6 a 8 m) voor de
De spoorbrug bij Griethausen lijkt zeer sterk op
de oude Zutphen se spoorbrug. Dat geldt voor de
constructie (drievoudig vakwerkvoor de lengte
(100 m) en voor het materiaalgebruik (welijzer).
De brug is sinds 1984 een Industrie-Denkmal,
maar heeft al ruim driekwart eeuw geen behan
deling meer ondergaan tegen corrosie ('keinen
Schutzanstrich'). (foto: auteur)
voor het ontwerp en de levering van de bo
venbouw van zowel de brug bij Zutphen als
die bij Venlo. Bedrijven uit binnen- en bui
tenland werden uitgenodigd met uitgewerkte
voorstellen te komen. Een speciale commis
sie, de commissie-Delprat, zou deze voor
stellen beoordelen. Deze procedure was te
gen het zere been van de heren ingenieurs
die met de aanleg van de spoorlijnen belast
waren. Zij verkeerden in de veronderstelling
dat zij voor het algemeen ontwerp van de
bruggen zouden zorgen. De Commissie voor
de Staatsspoorwegen kwam hen enigszins te
gemoet door twee ingenieurs van de genie, J.
Ka Iff en N.H. Nierstrasz, te vragen ook een
ontwerp in te dienen. Nadat de offertes wa
ren binnengekomen, kwam de commissie-
Delprat tot de conclusie dat de firma Harkort
uit het oogpunt van prijs/kwaliteit de beste
offerte had uitgebracht. Maar de verantwoor
delijke ingenieurs Fijnje en Waldorp meen
den dat dit ontwerp niet zonder meer uitge
voerd kon worden. Uiteindelijk gunde de
Commissie voor de Staatsspoorwegen de
bouw van de brug bij Zutphen toch aan J.C.
Harkort, zij het met enige wijzigingen. In het
oorspronkelijke ontwerp was sprake van een
tweevoudig vakwerk; dat moest een drievou
dig vakwerk worden. En de draaibrug
zou volgens het ontwerp van ir. Kalff ge
bouwd worden. Eindverantwoordelijke voor
de bouw werd Harkort.
ZUTPHEN
