Ook in het tweede kwartaal van 1959 kabbelde het leven in Zutphen rustigjes voort. Het
Anjerfonds haalde met lotenverkoop een mooi bedrag op; er waren weer ettelijke gouden
echtparen; een auto werd in de Polsbroek aangereden door een bakfiets; in de Buitensoci-
eteit verlustigden operaliefhebbers zich aan Die Lustigen Weiher von Windsor, in diezelfde
sociëteit leidde Mies Bouwman, 'de bekende, charmante quiz-leidster van de televisie', de
modinettequiz. En je kon een vijfdaagse reis naar Parijs winnen (voor twee personen) als je
bij assurantie- en passagekantoor M. Peters raadde hoeveel knikkers er in de glazen pot za
ten (730). Allemaal te lezen in het Zutphens DaghiadO tempora, o mores!
De molenaar van Warnsveld
4 april - Vanuit Zutphen gezien domineert
in het silhouet van Warnsveld de hoge wind
molen, die daar sinds mensenheugenis staat.
Nog altijd is hij in bedrijf, en maalt voor de
landbouwers uit de omtrek rogge en voeder-
granen. ledereen in Zutphen en Warnsveld
kent deze molen en iedereen heeft weieens
met plezier gekeken naar de 'vier oude wij
ven die elkaar nooit krijgen'. Warnsveld
zonder molen zou Warnsveld niet zijn, en
laten we daarom hopen dat hij er nog lang
zal staan, niet als een levenloos museum
stuk, maar als een functioneel element dat
zijn bestaan ontleent aan een praktische
mogelijkheid om ondanks de moderne tech
niek zich hier te handhaven.
De molenaar van Warnsveld, de heer B.J.
Garssen, is hier geboren en getogen. Zijn
grootvader en vader waren hier ook mole
naar, en hij is opgegroeid in het bedrijf en er
aan verknocht geraakt. De molen is een deel
van zijn leven, en wanneer hij onder de wis
selende weersomstandigheden met zijn zoon
bezig is in zijn bedrijf, zijn zij trots op het
overgeërfde bezit. Zeker, er staat tegenwoor
dig ook een elektromotor, die het werk van
de wieken kan overnemen wanneer de wind
langere tijd verstek laat gaan, maar hiervan
wordt toch zo weinig mogelijk gebruikge
maakt.
Fataal
Het vak van molenaar is te vergelijken met
het bevaren van een zeilschip: het vereist
voortdurende oplettendheid, afhankelijk als
het is van de wisselvalligheden van het weer
en vooral van de nukken van de wind, die de
zware wieken voortdrijft, maar er geen vrij
spel mee hebben mag. Van het beleid van de
molenaar als de 'kapitein van het schip' kan
het behoud van het kostbare bouwwerk af
hangen. Een plotseling opkomende regenbui
met zware windstoten kan fataal zijn wan
neer de wieken niet meer te vangen zijn. De
vang wordt gebruikt om de molen tot stil
stand te brengen. Hij werkt als een soort rem
schoen, die het bovenwiel in de kap van de
molen afremt. Bij zeer harde wind zou het
kunnen gebeuren dat de wieken zo snel gaan
draaien dat de wrijvïngsweerstand van de
vang hier niet tegen opgewassen is. Dan be
gint het hout te schroeien en kan het in brand
vliegen, wat de ondergang van de molen zou
betekenen. Op deze wijze werd meer dan
eens een molen in de as gelegd. Ook veran
dering van de windrichting kan gevaarlijk
zijn. Door het verkruien van de beweegbare
molenkap moeten de wieken altijd dwars op
de wind gebracht worden.
De ergste vijand van de molenaar is het
onweer. We zitten hier in een streek waar het
ZUTPHEN
Zutphen vijftig jaar geleden (2)
